Home » Invest Online

HighLow бойынша шотты тексеру

Invest Online
Екілік опциялар брокерлерінің рейтингі 2020:
Contents

Шоты бойынша келесі шоттар корреспонденциясы жасалады.

№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Дебет Кредит
1. Кәсіпорын атқарушы үкімет органдарынан субсидияларды мына мақсаттарға алды: – мектепке дейінгі балалар мекемелерін күтіп ұстауға 1040, 1030, 1010 6230 300 000
– әлеуметтік сала объектілерін (клубтарды, кітапханаларды, мұражайларды, ауруханаларды, емханаларды, емдеу пунктерін, стандиондарды және басқаларын) күтіп ұстауға 1040, 1030, 1010 6230 200 000
– карантиндік шараларды, індетпен күресуді, жергілікті жолдарды күтіп ұстауды, безгек масасымен күресуді және басқа мақсатты шараларды жүзеге асыруға 1030, 1010 6230 600 000

6160 – «Қаржыландырудан түсетін басқа да кірістер» шоты кәсіпорынның негізгі емес қызметінен түскен кірістерді есепке алуға арналған. Атап айтқанда, бұл шотта табыстардың мынадай түрлері көрініс табады:

– негізгі құралдарды түгендеу кезінде анықталған негізгі құралдардың

есепке алынбағандары (2410 шоттарының дебеті, 6160 – шотының кредиті);

– түгендеу кезінде анықталған материалдардың, дайын өнімдердің және

алынған тауарлардың есепке алынбағандары (1310, 1320, 1330-шоттарының дебеті, 6160 шотының кредиті);

– түгендеу кезінде анықталған ақша қаражатының есепке алынбағандары

(1010, 1020 – шоттарының дебеті, 6160 шотының кредиті);

– тіркелген активтерді ағымдағы жалға бергеннен түскен табыстары

(2160 шотының дебеті, 6160 шотының кредиті);

– қысқа мерзімді қаржылық инвестицияның ағымдағы құнының

өзгеруінің нәтижесінде алынған табыстары (2040-2020 шоттарының дебеті, 6160 шотының кредиті).

Шоты бойынша шоттар корреспонденциясы

№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Дебет Кредит
Заңды және жеке тұлғалардан тегін алынған активтер: – материалдық емес активтер 2730 6160 200 000
– негізгі құралдар 2410 6160 150 000
– материалдар 1310, 6160 60 000
– сатып алынған тауарлар 1330 6160 40 000
– акциялар, облигациялар және басқа бағалы қағаздар 2020, 2040 6160 50 000
– ұлттық және шетелдік валютадағы ақша қаражаты 1010, 1030 6160 80 000
2. Кәсіпорынға келтірілген зиян үшін қызметкерлердің еңбек ақысынан (кірістер, қызметкерлердің кінәсінен төленген айыппұлдар және басқа өндірістен тыс шығындар) ұсталынған сомалары 3350 6160 20 000
3. Заңды және жеке тұлғалардан ұсталынған айыппұлдар және өсімдер сомасы 1250 6160 30 000
4. Ағымдағы жалға берілген негізгі құралдардан түскен табыс 1010, 1030 6160 10 000
5. Қысқа мерзімді инвестициялардың ағымдағы құнының өзгеруінен түскен табыс 1110, 1130 6160 30 000
6. Сомасынан айырмасынан түскен табыс 1280, 2180 6160 1 500

Келтірілген жазбалардан кейін 6160 – шот жабылуға тиіс. 6210, 6160 – шоттары бойынша талдау есебі кәсіпорынның өздері әзірлеген номенклатуралық баптары бойынша жасалған тізімдемесіне және кәсіпорынның есеп саясатына сәйкес жүргізіледі.

Табыстың белгілерін ашу. Субъекті қаржылық есептілікті тапсырған кезде түсіндірме жазбасын бірге тапсырады, онда: көрсетелген қызметтен түсетін табыстарды анықтаудың жолдары; дивидендтер, рояльти, пайыздан алынатын табыс, көрсетілетін қызмет, тауарды сатудың нәтижесінде пайда болатын табыстар мен қоса есептік кезең үшін танылатын, табыс түрінің әрбір мәнді сомасы ашылуы тиіс. Тауарды айырбастау немесе қызмет көрсету нәтижесінде пайда болатын табыстар сомасы бөлек ашып көрсетіледі.

Қоғамның негізгі емес қызметінің мәліметтері 12 журнал–ордерде жинақталынады. Кезең соңында жинақталған шығындар 5610 «Қорытынды пайда (залал)» шотының дебетіне көшіріледі.

Жоғарыда аталған қызметтерді белгілі бір мөлшерде шығындар сомасын ала жүретіні анық. Осы негізгі емес қызметтің шығындары есепке алу үшін 7400 «Негізгі емес қызметтің шығындары» бөлімшесінің шоттары арналған. Бұл бөлімшенің шоттары өткізілген активтердің барлық түрлерінің өткізілген активтердің барлық түрлерінің өзіндік құны туралы ақпараттарды жинақтайды.

Тема 13. Қаржылық есептілікті дайындау және ұсыну

20 Ұйымның қаржылық есептілігінің элементтері және оларды мойындау мен бағалау тәртіптерін анықтаңыз. Қаржылық есептер мәмілелер мен басқа оқиғалардың қаржылық нәтижелерін оларды экономикалық сипаттамаларына сәйкес кең ауқымды категорияларға қалыптастырып, көрсетеді. Мұндай кең ауқымды категориялар мен қаржылық есептердің элементтерін атайды. Субъектінің қаржылық жағдайын бағалаумен тікелей байланысқан элементтер бухгалтерлік баланста көрсетілген активтер, міндеттемелер мен меншікті капитал болып табылады. Кірістер мен шығыстар жайлы есеп беруде субъектінің көрсеткіштерін өлшемімен тікелей байланысқан элементтер. Ақша қозғалысы туралы есеп беруді және меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп элементтері көрсетеді. Субъектінің қаржылық жағдайы бағасына тікелей байланысты элементтер болып активтер, міндеттемелер мен меншікті капитал болып табылады. Активтер – болашақта табыс әкелетін, құндық бағасы бар, өткен операциялар немесе оқиғалар нәтижесінде алынған мүліктік және мүліктік емес игіліктер мен құқықтар. Бұл ресурстар ұйыммен бақыланады. Активте бекітілген болашақ экономикалық пайда – ақша түсіміне немесе баламаларына тура немесе жанама енетін әлеует. Активке айналған болашақ экономикалық пайда мыналардың нәтижесінде алынуы мүмкін: 1) егер актив жеке немесе субъект өткізетін дайын өнім (тауар, жұмыс, қызмет көрсету) өндірісінде басқа активтермен үйлесіп пайдаланылса; 2) басқа активтерге айырбасталса; 3) міндеттемелерді өтеу үшін қолданылады; 4) субъектілерді меншіктеушілер арасында бөлінеді. 5) Міндеттеме– өткен операциялар немесе оқиғалар нәтижесінде пайда болған және құндық бағасы, жеке тұлға немесе ұйым пайдасына белгілі бір әрекет етуші, мүлік беруге, жұмыс орындауға, ақша және басқасын төлеуге, әлде өтеу экономикалық пайдалы активтің кемуіне немесе ресурстың жылыстауына әкелетін белгілі бір іс-қимылдан қағыс міндеттілік. Міндеттемелерді өтеу былай атқарылады: 1) ақша төлеумен; 2) басқа активтерді берумен; 3) қызмет көрсетумен, жұмыс орындаумен; 4) бір міндеттемені екіншісіне ауыстырумен; 5) міндеттемелерді жарға капиталына аударумен. Меншікті капитал (таза актив) – міндеттемелерді есептен шығарғандағы актив. Акционерлік қоғамдардың бухгалтерлік балансында меншікті капитал, бөлінбеген табыс, бөлінбеген табыс есебінен пайда болған резервтік капитал, сондай-ақ меншікті капиталды қолауды қамтамасыз ететін түзетуді көрсететін сома, акционерлер салған қаражат ретінде сынып тармақтарына бөлінеді. Бұл тұжырымдамалар басқа субъектілерге де сай келеді. Қаржы-шаруашылық қызметін бағалаумен тікелей байланысқан қаржылық есеп беру элементтері мыналар: 1) кірістер – меншіктеушілердің салымына байланысы жоқ, меншікті капиталдың көбеюіне жетелейтін активтердің немесе олардың құнының артуы, не болмаса міндеттемелердің азаюы түріндегі есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың өсуі. 2) шығыстар – меншіктеушілердің арасындағы бөлуге байланысы жоқ, меншікті капиталдың кемуіне әкелетін, активтің немесе олардың құнының азаюы, не болмаса міндеттеменің ұлғаюы түріндегі есепті кезең ішіндегі экономикалық пайданың азаюы. Қаржылық есеп элементтерін мойындау, тану – мойындаудың мынадай критерийлерін қанағаттандыратын және элементті айқындауға сәйкес келетін баптың нәтижелері туралы есепке немесе бухгалтерлік балансқа кіргізу процесі: 1) бапқа байланысты кез келген болашақ экономикалық пайданы субъект алады немесе жоғалтады деген ықтималдық бар; 2) объектінің сенімді өлшенетін құны немесе бағасы бар. Қаржылық есеп беру элементтерін бағалау – ақшалай соманы анықтау тәсілі, ол бойынша активтер мен міндеттемелер қаржылық есептерде мойындалады және мыналар бойынша бағаланады: v бастапқы бағасымен. Активтер оларды сатып алған кезде қол жеткен тараптардың келісімі мен белгіленген ағымдағы құны бойынша немесе төленген ақшалай қаражат сомасында; міндеттемелер – міндеттемеге айырбасталып немесе кей жағдайлардағы белгілі бір шарттармен алынған (мысалға, салықтар) түсімнің сомасы бойынша жағдайлардың қалыпты тоғысуы кезінде міндеттемелерді орындау үшін төленетін ақшалай қаражатттың сомасы бойынша көрсетіледі. v Ағымдық құнымен. Активтер есепте сол немесе соған ұқсас актив енді ғана сатып алынған жағдайда төленуге тиісті ақшалай қаражат сомасы бойынша көрсетіледі, міндеттемелер оларды өтеу үшін талап етілетін ақшалай қаражаттың дисконтталмаған сомасы бойынша көрсетіледі; v өткізудің (өтеудің) ықтимал құнымен. Активтер сатудан алынуы мүмкін ақшалай қаражат сомасы бойынша көрсетіледі. Міндеттемелер – оларды өтеу үшін талап етілетін ақшалай қаражат; v дисконтталған құн. Активтер субъектінің қалыпты қызметі барысында активтеді генерациялауға тиісті ақшалай қаражат болашақ түсімінің дисконтталған құны болып танылатын ағымдағы құны бойынша; v баланстық құнымен. Активтер мен міндеттемелердің бухгалтерлік баланста көрстілетін құны.

БЛОК ВОПРОСОВ №2

Тема 1. Ұйымды басқару жүйесіндегі бухгалтерлік есеп

1 Басқару шешімдерін қабылдаудағы бухгалтерлік есептің маңызы мен алатын орнына және атқаратын қызметтеріне толық сипаттама беріңіз.Бухгалтерлік есептін қызметтері: 1. Ақпарттық қызмет. Бух есеп басқарудың әртүрлі деңгейінде ұсынылатын ақпараттадың негізгі көзі болып табылады. Шарушылық жүргізуші субьекті туралы барлық экономикалық ақпараттың жалпы көлемінің 70 пайыздан көбі бух ақпарат үлесіне тиеді. 2. Бақылау қызметі. Бухгалтерлік есеп жүйесінде шарушылық қызмет фактілері туралы ақпараттарды жинау тіркеу үрдістерімен бірге бір уақытта жүзеге асырылған шаруашылық операциялардың заңдылығына құжаттық рәсімделуінің дұрыстығын бақылау есептеулерге логикалық және арифметикалық бақылау жүргізеді. 3. Меншікте сақтауды қамтамысыз ету. Бұл қызметті орындау әрекет етуші есепе жүйесіне және белгілі бір алғышарттарға байланысты болады. · Мамандандырылған қойма ғимараттарының өлшеуіш құралдардың, өлшейтін ыдыстардың болуы · Есеп жүйесінің жетілдірілу, жымқыру, ысырап қылу, жетіспей қалуды айқындаудың ғылыми-негізделген әдістерін қолдану. Қызметті жүзеге асырудың құралы түгендеу болып табылады. Түгендеу кезінде шарушылық операцияларды рәсімдеу мен бейнелеудің дұрыстығы тексеріледі, есептік мәліметтерден нақтылы қолда бардың ауытқуының себептері бекітіледі 4. Кері байланыс қызметі. Бух.Есеп кері байланыстың ақпараттық жүйесінінң негізі болып табылады, яғни ол ұйымды басқарудың барлық деңгейлерін оның ақпартпен қамтамасыз етеді. Бухгалтерлік ақпаратты талдау негізінде ұйым басшылығы басқару шешімдерін қабылдайды, және де олардың орындалуын бақылауды бух есеп көмегімен жүзеге асырады. 5. Талдау қызметі. Бухгалтерлік есеп шарушылық субьектінің даму болашағын зеттеуге, жұмыстың барлық кемшіліктерін ашуға ж\е талдау жасауға, қабылданатын басқару шешімдерін экономикалық негіздеуге, шарушылық қызметтің барлық бағыттарын жетілдіру жолдарын белгілуге мүмкіндік береді.

Тема 2. Бухгалтерлік есеп пәні мен әдісі

2 «ҚР-ның Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Заңына сәйкес бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiктiң принциптерi мен негiзгi сапалық сипаттамаларын тәжірибеде қолданудың алғышарттарын түсіндіріңіз. Кез келген ғылымның, соның ішінде бухгалтерлік есептің өз принципінің болуы заңдылық.Латын тілінен аударғандағы принцип сөзі мағынасы жағынан – бастамасы, негізі деген түсінікті білдіреді. Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп стандарттарында бухгалтерлік есептің мына төмендегідей принципі анықталған: · есептеу; · үздіксіз; · түсініктілік; · мәнділік; · маңыздылық; · сенімділік; · әділетті әрі тура көрсету; · бейтараптық; · сақтық; · толықтылық; · салыстырмалық; · дәйектілік. 1.Есептеу принципі. Кәсіпорындағы кез келген операциялар (кірістер, шығыстар) есептеліп отырылуы қажет. 2.Үздіксіз принципі. Ұйымның қызметі үздіксіз жалғасады деп болжам жасалынады. 3.Түсініктілік принципі. Бухгалтерлік есептің ақпараттық мәліметтері оны пайдаланушыларға шешім қабылдауы барысында түсінікті болу керектігімен түсіндіріледі. 4.Мәнділік принципі. Ұйымның бухгалтерлік есеп ақпараттары пайдаланушылардың қажеттілігін қанағаттандыруы қажет. Сондай-ақ пайдаланушылардың кәсіпорын жұмысына (қызметіне) баға беруіне көмектесуі керек. 5.Маңыздылық принципі. Бухгалтерлік ақпараттық мәліметтердің, қаржылық есептің сыртқы пайдаланушыларға олардың шешім қабылдауы үшін қажет болуымен түсіндіріледі. Бухгалтерлік ақпараттық мәліметтердің маңыздылық деңгейін өлшеу үшін үш түрлі сапалық аспектілер қолданылады. 1) Уақтылы. Бухгалтерлік ақпараттық мәліметтер өз пайдаланушыларына керекті уақытында жеткізіліп отыруы қажет. Бұл мәліметтің жеткізілу уақытының кешіктірілуі оның маңыздылық деңгейін төмендетеді. 2) Болжамның құндылығы. Өткен немесе қазіргі кездегі жасалынған болжаулардың нәтижесінде алынған бухгалтерлік ақпараттық мәліметтер пайдаланушыларға тиімді болуы қажет. 3) Кері байланыс. Өткен уақытта жасалынған болжамдар немесе оларға енгізілген өзгерістер пайдаланушыларға тиімді, оң әсер етуі қажет. 6. Сенімділік принципі. Берілген ақпараттық мәліметтерде қате болмаса, сондай-ақ пайдаланушылар оған сенімді болса, онда бұл сенімді ақпарат болып табылады. 7.Әділетті әрі тура көрсету принципі. Кәсіпорынның қаржылық қорытынды есебі осы мәліметтерді пайдаланушыларды қаржы жағдайы және ақша қаражаттарының қозғалысы туралы нақты әрі әділетті ақпараттармен қамтамасыз етуі қажет. 8.Бейтараптық принципі. Ақпарат сенімді болуы үшін алдын ала бір шешімді қабылдауға арналмаған болуы керек. Алдын ала дайындалған ақпараттық мәліметтер болмаған жағдайда, негізделмеген, бір қорытындыға келтірілмеген ойды пайдалану бейтараптыққа сәйкес келеді. 9.Сақтық принципі. Бухгалтерлік есептің ақпараттық мәліметтерінде жазылатын цифрлар кәсіпорынның экономикалық жағдайын суреттейді (бейнелейді) және пайдаланушылар осы мәлімет арқылы түрлі шешім қабылдайды. Сондықтан да әрбір әріптің және цифрдың дұрыс жазылуы үшін сақ болу қажет. 10. Толықтылық принципі. Ұйымның қаржылық қорытынды есебіндегі ақпараттық мәліметтер сенімді болу үшін толық болуды қажет етеді және шыққан шығынға қарай олар мәнді болуы қажет. 11. Салыстырмалық принципі. Қандайда бір кезеңнің бухгалтерлік есеп мәліметтері (қаржылық есебі) өткен уақыттардағы мәліметтермен салыстырылып көрсетілген кезде ғана оның пайдалылығы мен мазмұндылығы арта түседі. 12. Дәйектілік принципі. Кәсіпорын өзінің қызметі барысында таңдап алған есеп жүргізу саясатын есепті кезеңнің басынан соңына дейін дәйекті түрде қолдануы қажет.

Тема 3. Бухгалтерлік баланс

3 Ұйымдағы шаруашылық операциялардың әсерінен болатын бухгалтерлік баланс баптарының өзгерісіне нақты мысалдардың негізінде сипаттама жасаңыз.Кәсіпорындағы күнделікті орындалатын жұмыстар мен атқарылатын қызметтердің, яғни операциялардың орындалуы кәсіпорынның бухгалтерлік балансының баптарына тікелей әсер етеді. Нақтырақ айтатын болсақ, ұйымдағы әрбір орындалатын операцияға сәйкес баланс баптарындағы сома өзгеріске ұшырап отырады. Бірақ бухгалтерлік баланстың актив және пассив баптарының теңдігі әрдайым сақталады. Бухгалтерлік есепте шаруашылық операцияларын баланс баптарының сомасына әсер етуіне қарай төрт типке бөледі. 1 – типкежатқызылатын шаруашылық операциялары бухгалтерлік баланстың тен қана актив бөліміне әсер етеді. Бұл жағдайда актив бөліміндегі бір бап қандай да бір сомаға азайса, екінші бір бап тура сол сомаға артып отырады. Ал активтің жалпы сомасы мен баланстың жиынтық сомасы ешқандай өзгермейді. Мысалы: Кәсіпорынның банктегіесеп айырысу шотынан жұмысшы-қызметкерлерге еңбекақы төлеу үшін кассаға 500 000 теңге алынды.
Актив сома Пассив сома
Айдың басындағы жиынтық сома Кассадағы қолма-қол ақша (1010) Ағымдағы есеп айырысу шоты (1030) 900 000 +500000 -500000 Айдың басындағы жиынтық сома 900000
Айдың соңындағы жиынтық сома 900 000 Айдың соңындағы жиынтық сома 900 000

А+ А – ; баланс сомасы өзгермейді; А = МКМ

2 – типкежатқызылатын шаруашылық операциялары бухгалтерлік баланстың тек қана пассив бөліміне әсер етеді. Актив бөлімінде өзгеріс болмайды. Бұл жағдайда пассив бөліміндегі бір бап қандай да бір сомаға азайып, екінші бап тура сондай сомаға артады. Ал пассивтің жалпы сомасы мен баланстың сомасы ешқандай өзгеріске ұшырамайды.

Мысалы:Ұйым өзінің жабдықтаушы-мердігерлердің алдындағы 700 000 теңге қарызын банк мекемесінен алынған несие арқылы қайтарды делік.

Актив сома Пассив сома
Айдың басындағы жиынтық сома Кассадағы қолма-қол ақша (1010) Ағымдағы есеп айырысу шоты (1030) 900 000 +500000 -500000 Айдың басындағы жиынтық сома Жабдықтаушы-мерд-мен есеп айырысу (3310) Банк несиесі (3010) 900000 -700000 +700000
Айдың соңындағы жиынтық сома 900 000 Айдың соңындағы жиынтық сома 900 000

П+П – ; баланс сомасы өзгермейді; А = МКМ

3 – типкежатқызылатын операциялардың жоғарыда аталған екі түрден айырмашылығы, бұл операциялар барысында баланстың активі мен пассиві бірдей сомаға артады. Яғни бұл жағдайда операция әсерінен баланстың актив бөліміндегі бір баптың сомасы қандайда сомаға көбейсе, пассив бөліміндегі баптың да сомасы осындай сомаға артады.

Мысалы:Жабдықтаушы-мердігерлерден кәсіпорынға 200 000 теңгенің материалдары келіп түсті.

Актив сома Пассив сома
Айдың басындағы жиынтық сома Материалдар (1310) 900 000 +200000 Айдың басындағы жиынтық сома Жабдықтаушы-мерд-мен есеп айырысу (3310) 900000 +200000
Айдың соңындағы жиынтық сома 1100000 Айдың соңындағы жиынтық сома 1100000

А+П +; баланс сомасы ұлғаяды; А = МКМ

4 – типкежатқызылатын шаруашылық операцияларыүшінші типке ұқсас болып келеді. Бұл уақытта баланстың актив және пассив жағындағы баптары бір уақытта бірдей сомаға кемиді, сондай-ақ баланстың жиынтық сомасы қандай да бір сомаға кемиді.

Мысалы:Кәсіпорынның есеп айырысу шотынан бюджетке қосылған құнға салынатын салық үшін 250 000 теңге аударылды.

Актив сома Пассив сома
Айдың басындағы жиынтық сома Ағымдағы ақша қаражаттары (1030) 900 000 -250000 Айдың басындағы жиынтық сома Қосымша құн бойынша есеп айырысу (3130) 900000 -250000
Айдың соңындағы жиынтық сома 650 000 Айдың соңындағы жиынтық сома 650 000

А – П – ; баланс сомасы азаяды; А = МКМ

Тема 4. Шоттар жүйесі және екі жақты жазу

4 Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде екі жақты жазу әдісін қолдану техникасын және оның ұйымдағы бақылаушылық маңызын негіздеп, көрсетіңіз. (мысал келтіруге болады). Екі жақты жазу жүйесі Бухгалтерлік есептің басты мақсаты – құжаттарда бейнеленген шаруашылық операцияларына бақылау жүргізу. Кәсіпорындарда орындалған әрбір шаруашылық операцияларын шотта бейнелеу үшін бухгалтерлік есептің ерекше тәсілі қолданылады. Ол екі жақты жазу әдісі деп аталады. Екі жақты жазудың қажеттілігі экономикалық құбылыстардың өзара байланыстылығынан туындайды. Міндетті түрде баланстың екі бабында бірдей сомада көрсетіледі. Екі жақты жазу шаруашылық операцияларының нәтижесінде бухгалтерлік есеп объектілеріндегі болатын өзара өзгерістерді көрсетеді. Мысалы: «Өтеген» фирмасының 1 қаңтар 2008 жылғы БАЛАНСЫ
АКТИВ сомасы ПАССИВ сомасы
Материалдық емес активтер 150 000 Жарғылық қор 800 000
Негізгі құралдар 300 000 Бөлінбеген пайда 200 000
Аяқталмаған өндіріс 900 000 Банк несиесі 600 000
Дайын бұйымдар 700 000 Бюджетпен есеп айырысу 400 000
Материалдар 200 000 Жабдықтаушы мердігер есеп айырысу 500 000
Ақша қаражаттары 1 100 000 Еңбек ақы бойынша есеп айырысу 850 000
БАЛАНС 3 350 000 БАЛАНС 3 350 000

2008 жылғы қаңтар айында орындалған шаруашылық операциялар;

1. Жабдықтаушы мердігерлерден 250 000 теңгеге материалдар сатылып алынды.

2. Есеп айырысу шотынан 500 000 теңге банк несиесі өтелінді.

3. 300 000 теңгенің материалдары өндіріске босатылды.

4. Жабдықтаушы-мердігерлерге қарыз 650 000 теңге банк несиесі арқылы өтелді.

Шаруашылық операцияларды «екі жақты жазу» әдісімен есепке алу алдында мынандай жағдайларды ескеру керек:

· аталған шаруашылық операцияларының қандай объектілерге қатыстылығын;

· шаруашылық операцияның объектіге қандай әсер ететіндігін;

· аталған объектілердің есебі бухгалтерлік есептің қай шоттарында есептелінетіндігін;

· операцияларды шоттардың қандай бөлігіне жазу керек екендігін.

Бірінші операция нәтижесінде кәсіпорынның материалдары және соған сәйкес жабдықтаушы-мердігерлерге берешек қарызы көбейеді. «Материалдар»активті шот және «Жабдықтаушы мердігерлермен есеп айырысу » пассивті шот қолданылады.

Дт 1310 «Материалдар» 250 000

Кт 3310 «Жабдықтаушы мердігерлермен есеп айырысу» 250 000

Екінші операциянәтижесінде ұйымның нақты ақшасы және соған сәйкес банк мекемесі алдындағы қарызы азайды.

Дт 3010 «Банк несиесі» 500 000

Кт 1030 «Ақша қаражаттары» 500 000

Үшінші операция нәтижесінде кәсіпорынның қорлану көздерінде ешқандай өзгеріс болмаған, яғни бұл операция кәсіпорынның пассив бөлімінің баптарына ешқандай әсерін тигізбейді

Дт 1340 «Аяқталмаған өндіріс» 300 000

Кт 1310 «Материалдар» 300 000

Төртінші операциянәтижесінде ұйымның қорлану көздерінде бір бөлім көбейіп, ал екінші бөлім сол сомаға азайып отыр. Тек қана пассив бөліміне әсерін тигізеді

Дт 3310 «Жабдықтаушы мердігерлермен есеп айырысу» 650 000

Кт 3010 «Банк несиесі» 650 000

Дт Материалдар 1310 Кт Дт Жабдықтаушы 3310 Кт Дт 3010 Банк несиесі Кт

Сбаст – 200 000 Сбаст – 500 000 Сбаст – 600 000
1) 250000 3) 300000 4)650000 1) 250000 2) 500000 4)650000
Айн (Дт) 250000 Айн (Кт) 300000 Айн (Дт) 650000 Айн (Кт) 250000 Айн (Дт) 500000 Айн (Кт) 650000
Ссоңғы – 150000 Ссоңғы – 100000 Ссоңғы – 750000

Дт 1033 Ақша қаражаты Кт Дт 1340 Аяқталмаған өндіріс Кт Дт Кт

Сбаст – 1 100 000 Сбаст – 900 000
2) 500000 3)300000
Айн (Дт) Айн (Кт) 500000 Айн (Дт) 300000 Айн (Кт)
Ссоңғы – 600000 Ссоңғы – 1200000
Актив Сомасы Пассив Сомасы
Материалдық емес активтер 150 000 Жарғылық қор 800 000
Негізгі құралдар 300 000 Бөлінбеген пайда 200 000
Аяқталмаған өндіріс 1200 000 Банк несиесі 750 000
Дайын бұйымдар 700 000 Бюджетпен есеп айырысу 400 000
Материалдар 150 000 Жабдықтаушы мердігер есеп айырысу 100 000
Ақша қаражаттары 600 000 Еңбек ақы бойынша есеп айырысу 850 000
БАЛАНС 3 100 000 БАЛАНС 3 100 000

Келтірілген мысалдан көріп отырғанымыздай, әрбір операция бір мезгілде және бірдей сомада бір шоттың дебитіне және екінші шоттың кредитіне жазылып отыр. Олай болса, екі жақты жазу өзара байланысты бухгалтерлік есеп объектілерінің дебит және кредит шоттарда бірдей сомада өзгеруін бейнелейді.

Шаруашылық операцияларды бейнелеуде шоттардың арасында пайда болған экономикалық өзара байланысты – шот корреспонденциясы деп атайды, ал шоттың өзі корреспонденцияланушы шот болып аталады. Корреспонденцияланушы шоттардың дебит пен кредитте көрсетілуі бухгалтерлік жазу немесе өткізбе (проводка) деп аталады.

Бухгалтерлік жазу (проводка) жай және күрделі деп екіге бөлінеді.

Жай проводкадеп шаруашылық операциялары сомасының бір шоттың дебитіне, екінші шоттың кредитіне жазылуын айтамыз. Күрделі өткізбедеп орындалған бір шаруашылық операциясына ең аз дегенде екі шот дебиттелініп, бір шоттың кредиттелінуін немесе керісінше, бір шоттың дебиттелініп, екі шоттың кредиттелінуін айтамыз.

Тема 5. Бухгалтерлік есептегі құжат айналымын ұйымдастыру

5 Ұйымның шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп тіркемелері және олардың жіктелінуін сипаттай отырып, есеп тіркемелеріндегі қателерді түзету тәсілдерін көрсетіңіз. Ұйымның шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп тіркемелері және олардың жіктелуін сипаттай отырып, есеп тіркемелеріндегі қателерді түзету тәсілдерін көрсетіңіз. Бастапқы есептік құжаттарға қабылдануға мазмұндалатын бухгалтерлік есеп шоттарында бейнелеуге арналған қажетті ақпараттар міндетті түрде тіркелуі тиіс және бір тектес белгілері бойынша топтастырылуы тиіс. Осы мақсатпен есептік тіркелімдер қолданылады. Есептік тіркелімдер – бұл шаруашылық операцияларды тіркеуге арналған бухгалтерлік есеп жүргізудің маңызды құралдарының бірі: олардағы құжаттардың мазмұндары есеп көрсеткіштерінің бекітілген кесіндісінде бір тектес белгілері бойынша топтастырылады.

Бухгалтерлік есеп тіркелімдерінің нысандарын ҚР Қаржы министрлігі әзірлейді және ұсынады, заңдар арқылы бухгалтерлік есепті реттеуге немесе атқарушы органдарға, сондай-ақ олардың бухгалтерлік есептің жалпы әдістемелік ұстанымдарын ұйымдардың сақтауына құқық береді. Бухгалтерлік есеп тіркелімдерінің мазмұны және ішкі бухгалтерлік есеп коммерциялық құпия болып саналады.

Есептік тіркелімдердің қысқаша сипаттамасы

Кітаптар Бір форматтағы, әртүрлі сызылған, мұқабамен бекітілген, түптелген және нөмірленген қағаз беттері.Нысандары:Бас кітап, кассалық кітап, сату кітабы, сатып алу кітабы, әртүрлі тіркелімдік журналдар.

КарточкаларЖеке (өзара бекітілмеген), картоннан немес қалың қағаздан орындалған арнайы сызылған парақтар, арнайы жүйелендірілген жәшіктер- картотекаларда сақталады. Нысандары:Негізгі құралдар есебінің тізімдемелік карточкалары, материалдардың қоймалық есеп карточкалары, жұмыскерлердің жеке парақтары.

Бос парақтар Жеке (өзара бекітілмеген), арнайы сызылған парақтар, жүйелеу тәртібімен жекеленген папкілерде, қағаз папкілерде сақталады. Карточкалардан айырмашылығы көбінесе үлкен форматты А4, А3 қағаздарда басылады. Нысандары: Журнал-ордерлер, әртүрлі жинақтық топтастырылған тізімдемелер.

Жинақтық Бухгалтерлік есептің нақтылы жинақтық шоты бойынша ең қорытындыланған ақпараттарды бейнелеуге ашылады. Нысандары:Бас кітап, журнал-ордерлер.

Талдамалық Талдамалық кесіндіде бөлшектенген ақпараттарды бейнелеу үшін жинақтық шоттарды дамыту арқылы ашылады. Тек құндық көрсеткіштер ғана емес сонымен бірге бухгалтерлік есеп объектілерінің қозғалысы мен жағдайын бақылауға қажетті көрсеткіштер болуы мүмкін. Нысандары: Материалдардың жекеленген түрлерінің талдамалық есебі карточкалары.

Хронологиялық Бухгалтерияға бастапқы құжаттардың түсінуіне қарай барлық шаруашылық операцияларды оларды іске асыру реті бойынша тіркей үшін қолданылады. Нысандары: Кассалық кітап, сату кітабы, сатып алу кітабы, кіріс және шығыс кассалық құжаттарын тіркеу журналы, есеп айырысу шотынан көшірме.

Жүйелік Белгілі бір жүйеде шаруашылық операцияларды тіркеу үшін қолданылады. Нысандары: жинақтық топтастырылған тізімдемелер.

Қосынды Өзіне хронологиялық және жүйелік тіркелімдерінің белгілерін үйлестіреді; есепте кеңінен қолданылады. Нысандары: бас кітап, журнал-ордерлер.

Құжаттарда және есептік тіркелімдерде қате жазбаларды түзету әдістері

Есептік тіркелімдерді толтыруда және құжаттарды құрастыруда қателер жіберілуі мүмкін. Қателер негізінен туындайды:

· Жұмыскердің шаршауымен, ұқыпсыздығынан;

· Есептік техниканың дұрыс жұмыс істемеуінен.

Неғұрлым кеңінен таралған қателер мыналар болып табылады:

· Шаруашылық операцияның сомасын жазған кезде сандардың орны ауыстырылады, мысалы 234 мың тг орнына 243 мың тг деп жазылады;

· Бастапқы құжаттар өңделгенде шоттар корреспонденциялары қате қойылады;

· Бухгалтер бухгалтерлік өткізбелермен жұмыс істегенде жазбаны тек қана бір шоттың дебетінде жүргізеді, ал басқа шотта кредитіне жазуды ұмытып кетеді;

· Бухгалтер жинақтық және талдамалық есеп тіркелімдерін толтырады, ал олардың арасындағы мәліметтерді тексеруді жүргізбейді, осыған байланысты барлық талдамалық шоттардың қорытындыларының жалпы сомасы мен сәйкес жинақтық шоттың қорытындысының сомасы өзара сәйкес келмейді.

Барлық қателер міндетті түрде табылуы және түзетілуі тиіс:

Барлық қателер оқшауланған болуы мүмкін, ақпаратты бұрмалау тек бір құжатта немесе есептік тіркелімде байқалған кезде , және транзиттік болуы мүмкін, қате автоматты түрде бірнеше құжаттан және есептік тіркелімнен өткен кезде (мысалы: бухгалтерлік өткізбеде өз уақытында байқалмаған қате бухгалтерлік есеп шоттар бойынша қатені ілестіреді, ол өз кезегінде – айналым тізімдемесіндегі қатені, тізімдемеден қате балансқа түседі.)

Тема 6. Қысқа мерзімді активтер. Ақша қаражаттары және инвестициялар есебі

6 Валюталық шоттағы ақша қаражаттарының есебінің тәртіптері. 7 Ұйымдағы инвестициялар түрлері және олардың есебіне сипаттама беріңіз.

Тема 7. Дебиторлық берешек есебі

8 Ұйымдағы есеп беруге тиісті тұлғалармен есеп айырысу есебініңтәртіптері мен ерекшеліктерін көрсетіңіз. (мысалдар келтіруге болады).Есеп беретін адамдармен және басқа да дебиторлармен есеп айырысу есебі Субъект қызметкерлеріне кассадан шаруашылық шығындарына және іссапар бойынша шығындарға берілетін ақшалай аванс есеп берілетін сома деп аталады. Ақша беру тәртіп кассалық операцияларды жүргізу ережелерімен реттеледі. Іссапарлар бойынша есеп айырысуда қызметкерлердің іссапарларына байланысты шығындарды өтеуін мынадай мөлшерлері белгіленген Салық кодексінің 93 б. 1т. басшылыққа алынды: · пәтер-тұрақты жалға алуды төлеу – тиісті құжаттармен расталған, орын сақтағаны үшін төлем де кіретін, іс жүзінде шыққан шығындар бойынша; · ҚР шегіндегі іссапарда болған әрбір күн үшін тәуліктің төлеу мөлшері тәулігіне екі айлық есептік көрсеткіштен аспауы керек; · іссапар орнына бару мен қайтаруға іс жүзінде шыққан шығындар, бұған орын сақтағаны үшін төлеу де кіреді – тиісті құжаттармен расталған нақты сомада төленеді: · ҚР-нан тыс жерлерге іссапарда болған әрбір күн үшін төленетін тәулікті төлеу – ҚР үкіметі белгілеген мөлшерлер шеңберінде. Қызметкерді іссапарға жіберу үшін субъект басшысы іссапардың орны мен мерзімі ескертілетін бұйрық шығарады. Бұйрық негізінде қызметкерлерге іссапарлық немесе №1а формасымен беріледі және іссапарлық сома есебі жүргізіледі. Есеп беру үшін берілген аванс сомасын заңдарда белгіленген мөлшерлерге сәйкес жол ақы, тәуліктік, пәтерлік құндарды алдын-ала есептеу бойынша анықтайды. Алынған ақшаны тек қана берілген мақсатқа жұмсауға рұқсат етіледі. Есеп беретін адамдар белгіленген мерзімде ақтаушы құжаттарды тіркеп, іс жүзінде жұмсалған сома жайлы есеп тапсыруға міндетті. Іссапарға шыққан шығындар жайлы есеп іссапардан келген соң 3 күн ішінде ұсынылады. Аванстың ұсталмаған сомасын есеп беруші адамдар кассаға қайтарады. Бхгалтерия субъект басшысы бекіткен аванстық есептерді тексереді және шығындарды анықтайды. 9 Күмәнді дебиторлық борыштардың есебіне сипаттама беріңіз.Сатып алушылар мен тапсырыс беруші заңды және жеке тұлғалардың төлем қабілеттілігін анықтау жүйесін қаншалықты арттырғанмен, оларға несиеге сатылған тауарлар немесе көрсетілген қызмет үшін уақтылы есеп айырыспай немесе алынуға тиісті сомалардың бір бөлігі ғана өтеліп, қалған бөлігінің алынбай қалуы іс-тәжірибеде әрдайым кездесіп отырады. Мұндай жағдайлардың алғашқы нысандары болып борышкер кәсіпорындар мен ұйымдардың банкрот болып қалуы немесе ол кәсіпорындар мен ұйымдардың таратылуы, сондай-ақ борышты талап ету мерзімінің өтіп кетуі табылады. Сатып алушылардың келісімшартқа сәйкес белгіленген мерзімде төлемеген шоттары «күмәнді қарыздар» деп аталады. Күмәнді қарыздар – уақытында төленбеген, жабылмаған және де тиісті кепілдікпен қамтамасыз етілмеген дебиторлық борыштар жатады. ҚР-ың заңына сәйкес талап ету мерзімі өтіп кеткен дебиторлық берешек күмәнді қарыз болып саналады. Өтелу-өтелмеуі белгісіз, күмән тудыратын борыштарды есептен шығарудың екі тәсілі бар. Біріншісі –тікелей есептен шығару әдісі, мұнда шығындар нақты шоттарды үмітсіз деп танығаннан кейін ғана тікелей есептен шығарылады. Екіншісі – резервтік тәсілмен есептеледі. Тікелей есептен шығару әдісі бухгалтерлік есеп тұрғысынан қолайлы болып саналмайды. Өйткені ол кірістер мен шығындарды сәйкестілікке келтіре алмайды, яғни күмәнді борыштарды тауарлар жеткізіліп тқсірілген немесе қызметтер көрсетілген сәтінде (кезде) емес, онығ күдікті деп танылған есептік мезетінде ғана шығындарға жатқызады. Кәсіпорындар мен ұйымдар күмәнді қарыздарға шығындардың есебімен резерв жасай алады. Күмәнді қарыздар бойынша резервтердің есебі «Күмәнді қарыздар бойынша резервтер» шотында жүргізіледі. Күмәнді қарыздар бойынша резервтер есеп беретін жылдың соңында жабдықталушылар мен сатып алушылар арасында дебиторлық борышқа түгендеу жүргізу нәтижесіне сүйене отырып жасалынады. Азаматтық кодекстің 1-бөліміндегі 178-бабына сәйкес борыштардың өтелу мерзімінің жалпы уақыты 3 жыл болып белгіленді. үш жыл уақыт аралығында өтелмеген борыш күмәнді қарыздарға жасалғанрезерв сомасының есебінен есептен шығарылады. Қазақстан Республика заңына сәйкес талап ету мерзімі өтіп кеткен дебиорлық борыштар «үмітсіз қарыз» деп танылады. Ал үмітсіз қарыздар сомалары құрылған күмәнді қарыз бойынша резерв есебінен есептен шығарылады. Егер кәсіпорындар мен ұйымдар күдікті қарыз бойынша резерв құрмаса және үмітсіз қарыздың айқындалу жағдайы пайда болса , онда бұл сома кезең шығындарына жатқызылып есептен шығарылады. Сондай- ақ бұл сома қаржы- шаруашылық қызметінің нәтижесі туралы есеп беруде көрсетілуі тиіс. Егер сатып алушының дебиторлық қарызы үмітсіз қарыз ретінде есептен шығарылып және ол осы есеп беретін кезеңде өтелсе, буғалтерлік есепте келесідей жазу жазылады (есептен шығару осы есеп беру кезеңінде жүргізілсе): Д-т: Күмәнді қарыздар бойынша резервтер шоты К-т: Алынуға тиісті борыштар шоты Бұрын есептен шығарылған дебиторлық қарыз сомасы есеп берудің келесі кезеңінде өтелсе, онда ол сома негізгі емес қызметтен түскен табыс есебінде танылады. Бұл жағдайда бухгалтерлік есепте: Д-т: Ақшалар шоты К-т: Негізгі емес қызметтен алынатын басқадай кірістер шоты түрінде жазу жазылады. «Күмәнді қарыздар бойынша резервтер» есебі №10 журнал-ордерде жүргізіледі. Кәсіпорындар мен ұйымдар өздерінің күдікті деп есептеген борыштары үшін 100000 (жүз мың) теңге көлемінде резерв құрғанда мынадай корреспонденциялар жазылады: Күдікті қарыздар бойынша құрылған резерв сомасына; Д-т: Жалпы әкімшілік шығындар шоты 100000 тг. К-т: Күмәнді қарыздар бойынша резервтер шоты 100000 тг. – Күдікті қарыздар бойынша құрылған резервтің есебінен 80000 (сексен мың) иеңге дебиторлық борыш есептен шығарылғанда; Д-т: Күмәнді қарыздар бойынша резервтер шоты 80000 тг. К-т: Алынуға тиісті борыштар 80000 тг. Артық жасалынған кідікті қарыздар резерв сомалары сторно етіледі. Кәсіпорындар мен ұйымдар бұл жағдайда қызыл сиямен жазу арқылы алынып тасталады. Д-т: Жалпы және әкімшілік шығындары шоты 20000 тг. К-т: Күмәнді қарыздар бойынша резервтер шоты 20000 тг. Кәсіпорындар мен ұйымдардың бухгалтерлік балансындағы дебиторлық борыштар бабында, кәсіпорынның дебиторлық борыштары сомасынан күдікті қарыз бойынша құрылған резерв сомасы алынып тасталып, қалған айырма қалдығының сомасы ғана көрсетіледі. Мысалы: «ККК» фирмасының дебиторлық қарызы 200000 (екі жүз мың) теңге, ал күдікті қарыздары бойынша резерв сомасы 50000 (елу мың) теңгені құрайды деп есептейік. Сонда қаржылық есеп беру кезеңінде, Күдікті қарыздары бойынша резерв сомасы 50000 (елу мың) теңге кезең шығындары ретінде танылады да, «ККК» фирмасының бухгалтерлік балансында дебиторлық қарыз сомасы 50000 (елу мың) теңгеге азайтылып 150000 (бір жүз елу мың) теңгеге (200000-50000) тең болады.

Тема 8. Қорлар есебі

10 Тауарлық-материалдық құндылықтардың синтетикалық және аналитикалық есебін ұйымдастыру ерекшеліктерін көрсетіңіз.ҚЕХС сәйкес қаржылық есептілікті жасамайтын ұйымдар материалдық қорлардың есебін 1300 Қорлар шотының 1310 Шикізаттар және материалдар 1320 Дайын өнім 1330 Тауарлар 1340 Аяқталмаған өндіріс 1350 өзге корлар 1360 Қорларды есептен шығару бойынша резерв сәйкес шоттарында жүргізіледі. 1310 шотында өндірілген өнімнің құрамына еніп, оның негізін құрайтын немесе өнімді дайындағанда оның қажетті құрамдас бөлігі болып табылатын шикізаттар мен негізгі материалдар және құрылыс материалдарының есебі жүргізіледі. 1320 шотында осы кәсіпорында өндірілген, яғни жасалып шығарылған бұйымдар мен заттар есептелінеді. 1330 шотында кәсіпорынның сату үшін басқа заңы ж\е жеке тұлғалардан сатып алған бұйымдар шығарылады. 1340 шотында кәсіпорында өндіріліп жатырған, яғни әзірге толық дайын болмаған бұйымдардға жұмсалған шығындар есептелінеді. 1350 шотында алдыңғы топтардағы шоттарда есептелінбеген материалдық қорлар 1360 шотында қорлардың құнын сатудың таза құнына дейін төмендеуге арналған резервтерлі құруға байланысты операциялар көрсетілген. Бухгалтерлік есепте 1300 Қорлар бөлімінің сәйкесті шоттарының дебетінде түскен материалдардың құндары мына шоттардың кредитімен корреспонддециясы көрсетіледі: 3310 жеткізуші мен мердігерлерге қысқа мерзімді берешек 3390 Өзгеде қысқа мерзімді кредиторлық берешек 1250 Жұмысшы-қызметкерлердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі 8310 Көмекші өндіріс 6200 басқа да кірістер 1300 кредитінен мына дебетіне 8 өндірстік есеп шоттары 7000 сатылған өнімнің және қызметтер көрсету бойынша шығыстар 7200 әкімшілік шығыстар 7400 басқа да шығыстар 11 Тауарлық-материалдыққұндылықтарды түгендеу тәртіптерін сипаттапберіңіз.

Тема 9. Ұзақ мерзімді активтер есебі

12 Негізгі құралдардың амортизациясының және оларды жөндеуінің есебін сипаттап беріңіз.Негізгі құралдардың тозуы және амортизациясын есептеу. Негізгі құрал өндіріс процесіне қатысуымен, жылдар мерзімінің әсерімен, табиғаты күшінің әсер етуімен пайдалану процесінде біртіндеп тозады. Тозудың екі түрі болады: табиғи және сапалық (моральдық) (заман талабына сай келмеуі). Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың материалдық жағынан тозуы болып табылады, яғни жұмыс істеу үдерісінде машиналар мен құралдардың жеке бөлшектерінің қажалып мүжілуі, үйлер мен ғимараттардың тозығы жетіп құлайтындай дәрежеге жетуі. НҚ-дың табиғи тозуы олардың көп өндіріс процесіне қатысу нәтижесінен және негізгі құралдардың пайдалануға тікелей қатыспай-ақ, түрлі сыртқы факторлардың әсерінен: ылғалдан, атмосфералық құбылыстар нәтижесінен, металдардың тот басуынан, ескеруінен (тозудың табиғи нысаны) пайда болады. Негізгі құралдардың сапалық (моральдық) тозуы олардың толық табиғи тозуы жетпей-ақ құнсызданып, өндірістің даму үдерісінен кейін қалуы, яғни активтердің ғылым мен техниканың дамуының бүгінгі күнгі талаптарына сәйкес келмейтін жағдайда болуынан пайда болады. Негізгі құралдардың сапалық тозуының бірінші себебі – өндіріс салаларында ғылыми-техникалық прогреске байланысты еңбек өнімділігінің өсуі б.т. Еңбек өнімділігі өскен сайын белгілі бір дайын бұйымды, құрал-жабдықты және тағы да басқаларды өндіруге кететін қажетті уақыт азаяды да, оның құны соғұрлым төмендейді. Екінші себебі ғылыми-техниканың өркендеуіне байланысты жаңадан толық жетілген, өнімділігі жоғары әрі тиімді негізгі құралдардың пайда болуына байланысты. Барлық ұйымдар қандай меншікте болсада өздерінің негізгі құралдарының тозу дәрежесін анықтап және оны есептеп отырады. Ескертетін жағдай НҚ-дың ішінде мына төменде аталған активтерге тозу дәрежесі анықталмайды және де оларға амортизация есептелмейді: · жерге; · кітапхана қорларына; · фильм қорларына; · архитектуралық және өнер ескерткіштеріне; · өнімді малдарға; · мұражайлық құндылықтарға. Негізгі құралдар өндіріс үдерісінде пайдаланылған кезде өздерінің бірте-бірте тозуына байланысты құндарын өздерінің көмегімен өндіріліп шығарылатын, жаңадан жасалған өнімдерге біртіндеп ауыстырып отырады. Бұл үдеріс «амортизация» деп аталады. Амортизация сөзі латын тілінен аударғанда «өтеу» деген мағынаны білдіреді. Амортизация белгіленген бір мөлшерде өнімнің өзіндік құнына қосылып отырады. Ал мұны амортизациялық аударым деп атайды. Амортизациялық аударым мөлшері дегеніміз негізгі құралдардың бастапқы құнынан белгіленген пайызбен есептеліп шығарылған бір жылдық амортизациялық аударым сомасы. Ұйымдарда негізгі құралдағы ай бойы есептелген амортизациялық аударым сомасы ай сайын өндірілген өнімнің, атқарылған жұмыстар мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құнына қосылып отырады. Негізгі құралдардың амортизациясын есептеудің әртүрлі әдістері бар. Шаруашылық жүргізуші субъектінің бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес дербес тұрғыда, өздерінің есеп саясатында амортизацияны есептеудің тәсілі бойынша жасалынады, олар: 1. құнын бірқалыпты (түзу сызықты) жолмен есептен шығару; 2. құнын орындалған жұмыстың өндірілген өнімнің көлеміне тепе-тең мөлшерде есептен шығару (өндірістік әдіс); 3. жылдамдатып есептен шығару; а) қалдық құнының кему әдісі; б) құнын сандардың жиынтығы бойынша (кумулятивтік әдіс) есептен шығару. 1.Құнды бірқалыпты (тура жолды) есептен шығару әдісі Құнды бірқалыпты (тура жолды) есептен шығару әдісі бойынша объектінің амортизацияланатын құны негізгі құралдардың жұмыс істейтін мерзімінің ішінде шаруашылық субъектісінің шығындарына бір қалыпты қосылып отырады. Бұл әдіс бойынша амортизациялық аударым мөлшері тек қана объектнің жұмыс істеу мерзімінің ұзақтығына байланысты деген болжамға негізделген. Бұл әдіс бойынша әр есепті жылда негізгі құралдарға есептелетін амортизациялық аударым сомасы осы негізгі құралдарының барлық пайдалану мерзімінде амортизацияланатын сомасын, яғни бастапқы құн мен қалдық құнының айырмасын объектінің пайдалану кезеңіндегі есеп беретін жылдардың санына бөлу арқылы есептеліп шығарылады. Бұл әдіс бойынша, яғни құнды бірқалыпты есептен шығару әдісі қолданылғанда негізгі құралдарға есептелетін амортизациялық аударым сомалары жыл сайын тұрақты мөлшерде жүргізіледі. Мысалы: станоктың бастапқы құны бір миллион (1000000) теңге, ал қалдық құны жүз мың (100000) теңгені құрайды. Бұл станоктың пайдалану мерзімін бес (5) жыл деп алып, осы жоғарыда айтылған әдіс бойынша бір жылдық амортизациялық аударымды есептейтін болсақ, ол жүз сексен мың (180000) теңгені құрайды. Яғни Бұл станоктың барлық амортизацияланатын сомасы 900000 теңге ((1000000-100000), яғни бастапқы құны мен қалдық құнының айырмасы , ал оны пайдалану мерзіміне бөлу арқылы бір жылдық амортизациялық аударым сомасы табылады. Бұл станоктың пайдалану мерзімі 5 жыл болғандықтан барлық амортизациялануға тиісті соманы 100% (пайыз) деп алып, ал бір жылдық амортизациялық аударым мөлшерін (100/5=20%) сол соманың 20% (пайыз) деп те табуға болады. Бұл жағдайда жоғарыдағы көрсеткішке тең сома табылады. 900 000 20%= 180 000 осыған сәйкес ай сайынғы амортизация сомасы 150 мың теңгеге тең болады (18 000 : 12). Төменде негізгі құралдардың амортизациясын (тозуын) бірқалыпты (түзу сызықты) әдіс бойынша есептеу жолы көрсетілген. Станокка амортизациялық аударым сомасының бес жыл бойы есептелуін төмендегі кестеден көруге болады
Мерзімі Бастапқы құны Амортизацияның жылдық сомасы Жинақталған тозу сомасы Қалдық құны
Сатып алынған мерзімі: 1-ші жылдың аяғында 2-ші жылдың аяғында 3-ші жылдың аяғында 4-ші жылдың аяғында 5-ші жылдың аяғында 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 – 180 000 180 000 180 000 180 000 180 000 – 180 000 360 000 540 000 720 000 900 000 1000 000 820 000 640 000 460 000 280 000 100 000

Бұл кестеден үш жағдайды көруге болады:

0.негізгі құралдардың падалану мерзімі ішінде, яғни 5 (бес) жыл бойы оған есептелетін амортизациялық аударым сомасы өзгермейді (тұрақты);

1.жинақталған тозу сомасы бірқалыпты өсіп (көбейіп) отырады;

2.негізгі құралдардың қалдық құны бірқалыпты азайып отырады.

2.Құнды орындалған жұмыстың көлеміне тепе-тең мөлшерде есептен шығару әдісі (өндірістік әдіс)

Бұл әдіс объектінің пайдаланылғын уақытына емес, оны пайдалану нәтижесіне негізделген. Егер жоғарыда, яғни алдыңғы әдісте қарастырылған станок өзінің 5 (бес) жыл ішінде пайдаланатын уақыты аралығында 10 (он) миллион дана өнімді жасауға негізделген болса, онда ол станокқа жыл сайын есептелетін амортизациялық аударым сомасы бұл әдіс бойынша станок арқылы өндірілетін бір дана өнімге тиісті амортизациялық аударымды әр жылда осы станок арқылы өндірілген өнім санына көбейту арқылы табылады.

Станоктың бір дана өнім өндіруге есептелетін амортизациялық аударым мөлшері бұл әдіс бойынша жоғарыда табылғандай 0.09 теңгені құрайды, яғни тоғыз (9) тиын.

гастроэнтерология бойынша тесттік тапсырмалар

1. Гастроэзофагальді рефлюкстік ауру түсінігіне кірмейтіні:

а) кардия кемістігі

б) гастроэзофагальді рефлюкс

в) кардия ахалазиясы

г) созылмалы эзофагит

д) кардия халазиясы

2. Гастроэзофагальді рефлюкстік ауру дамуы негізіндегі ауруларға жатпайтыны:

а) созылмалы гастрит

б) ойық жара ауруы

г) арнайы емес жаралы колит

д) кардия халазиясы

3. Гормондар дисбалансының гастроэзофагальді рефлюкстік аурудағы моторлық бұзылыстар дамуындағы мәні:

б) бүйрекүсті безі

г) қалқанша без гормондары

д) жыныс бездері

4. Рефлюксэзофагиттің негізгі клиникалық көріністеріне жатпайтыны:

а) төс арты ауыруы

5. Эзофагиттің негізгі симптомын көрсетіңіз:

а) төс арты ауыруы

б) жұтынған кезіндегі ауыру сезілу

6. Төмендегі дәрілердің ішінен прокинетикалық әсерлісін тандаңыз:

7. Созылмалы эзофагит еміне төмендегі дәрілер тобының біреуімен прокинетиктерді үйлестіріп бері дұрыс болар еді:

д) протонды помпа ингибиторларымен

8. Аталған созылмалы гастриттердің ішіндегі балаға тән түрі:

9. Асқорыту ағзаларының созылмалы ауруларында хеликобактерлік инфекция рөлі дәлелденгені:

а) созылмалы эзофагит

б) созылмалы гастрит

в) ішектің тітіркену синдромы

г) созылмалы холецистит

д) созылмалы панкреатит

10. Созылмалы гастрит дамуындағы басты жайттардың ішінде жатпайтыны:

а) тұқым қуалаушылық қиындығы

б) хеликобактерлік инфекция

в) иммундық бұзылыстар

г) қышқыл пептикалық фактор

д) дуодено-гастральді рефлюкс

11. Геликобактер пилори қатысты асқазан шырышындағы дерті өзгерістерге жатпайтыны:

а) регенераторлық және васкулярлық бұзылыстар

б) қышқыл түзу артуы

в) эпиталиальды клеткалар апоптозының артуы

г) шырыш қабаты метаплазиясы

д) шырыш түзу артуы

12. Төмендегі факторлардың хеликобактер пилори 12- елі ішекте орнығуына қатысы жоғы:

а) 12 елі ішектегі қабыну үдерісі

б) 12 елі ішектегі нервтік реттелу бұзылысы

в) 12 елі ішектегі шырыштағы метаплазия ошақтары

г) асқазанның антралды бөлігіне көптеп жұғуы

д) гастроэзофагальды рефлюкс болуы

13. Асқазанның шырыш қорғаныс факторларына жатпайтыны:

а) тиісті мөлшерде асқазан шырышы бөлінісі

б) бикарбонаттардың белсенді түзілісі

в) гастриннің белсенді түзілісі

г) шырыштың жақсы қандануы

д) шырыштың жақсы регенерациясы

14. ГЭРА – ның өңештен тыс белгілеріне жатпайтыны:

15. ГЭРА-на диагноз қоюдың «алтын стандарты» болып табылатын зерттеу әдісі:

16. ГЭРА ауыр ағымындағы байқалатын асқынуларға жатпайтыны:

а) пептикалық жара

в) өңеш стриктурасы

17. ГЭРА-мен науқастан төмендегі нұсқаулардың біреуінен басқасын жасауы керек:

а) көп мөлшерлі тағам қабылдамау

б) кофе, цитрусты қолдануын көбейту

в) тамақтан соң жатпау

г) түнге қарай тамақтанбау

д) газдалған сусын қолданбау

18. Ойық жара ауруында басты клиникалық синдром:

19. Ойық жара асқазанда орналасқанда тамақ түскеннен соңғы ауыру сезімінің сипатын нақтылаңыз:

20. Ойық жара ауруының ең жиі асқынуларының бірі:

а) қарынға кіре берістіі (привратник) стенозы

г) асқазан, ішектен қан кету

д) ісікке ауыс (малигнизация)

21. Балалар созылмалы гастритінде хеликобактерлік инфекция эррадикациялаудың ең тиімді тәсілі:

в) 2 компонентті

г) 3 компонентті

д) 4 компонентті

22. Хеликобактерлік инфекцияға диагноз қоюдың «алтын стандарт» болып табылатын тәсілін көрсетіңіз:

23. Геликобактер пилори эррадикациялануының бақылауын жүргізудің ең тиімді мерзімін көрсетіңіз:

а) ем курсы аяқталасымен

б)емнен 4-6 апта өткен соң

в) емнен 1-2 апта өткен соң

г) емнен 6 ай өткен соң

д) емнен 12 ай өткен соң

24. Н2 гистаминдік рецепторлары блокаторына жататын дәріні таңдаңыз:

25. Протондық помпа ингибиторын таңдаңыз:

26. H.p эррадикациясын жүргізуде қолданылатын дәрілерге жатпайтыны:

б) Н2 гистаминдік рецепторлар блокаторы

в) протондық помпа ингибиторы

г) висмут дәрілері

д) антигистаминдік дәрілер

27. Билиарлық тракт дисфункциясы қалыптасыуының негізгі патогенетикалық жайты:

а) тамақтану режимі бұзылысы

б) гормонды дисбаланс

г) тұқым қуалаушылық қиындықтары

д) глистік инвазиялар

28. Мынандай симптомдар жинағы: оң жауырын, оң иыққа берілетін оң қабырға аймағындағы ұстамалы ауыру сезімі тән жағдайды көрсетіңіз:

а) өт қабының гиперкинезиясы және сфинктер гипертониясы

б) өт қабының гипокинезиясы және сфинктер гипотониясы

в) өт қабының гипокинезиясы және сфинктер гипертониясы

г) өт қабының гиперкинезиясы және сфинктер гипотониясы

д) созылмалы холецистит, ремиссия кезеңі

29. Мына ауру синдромы ең тән жағдайды көрсетіңіз: тұрақты, күшті емес, оң қабырға астының сыздап ауыруы. Осы аймақта анда санда ауырлық, керу сезімі:

а) өт қабының гиперкинезиясы және сфинктер гипертониясы

б) өт қабының гипокинезиясы және сфинктер гипотониясы

в) өт қабының гипокинезиясы және сфинктер гипертониясы

г) өт қабының гиперкинезиясы және сфинктер гипотониясы

д) созылмалы холецистит, ремиссия кезеңі

30. Созылмалы гастродуоденитті шақыратын экзогендік жайттарға жатпайтыны:

а) кортикостероидтар қабылдау

г) дуодено-гастралды рефлюкс

д) геликобактер пилори

31. «Сидней жүйесіне» сай гастриттерді формасы бойынша жіктелуге жатпайтыны:

32. Гастродуодениттердің эндоскопиялық вариантына жатпайтыны:

33. Билиарлық тракт дисфункциясына тән емесі:

34. Билиарлық тракт дисфункциясы диагнозын қоюда аталған тәсілдердің ішінен ең сенімдісін көрсетіңіз:

д) дуоденалды зондтау

35. УДГ жүргізгенде өт қабының көлемі өт айдағыш астан кейін 1 сағаттан соң 2/3 кеміді. Өт қабының қимыл қабілетіне баға беріңіз:

36. УДГ жүргізгенде өт қабының көлемі өт айдағыш астан кейін 1 сағаттан соң 1/3 кеміді. Өт қабының қимыл қабілетіне баға беріңіз:

37. Созылмалы холецистохолангит қалыптасуына төмендегі факторлардың ішінен ең мәндісі:

а) бактериалдық инфекция

б) вирустық инфекция

в) патогенді саңырауқұлақтар

д) зат алмасу бұзылысы

38. Созылмалы холецистохолангиттің ауырулық синдром сипаты көп жағдайда байланысты:

б) қоздырғыш патогендігіне

в) өт жолдары дискинезиясының типіне

г) макроорганизм реактивтілігі дәрежесіне

д) бала жынысына

39. Төмендегі аталған белгілердің созылмалы холецистохолангитке тән емесі:

в) Харитонов, Лейпине

г) Ортнер, Греков

40. Созылмалы холецистохолангиттің ең сенімді тексеру тәсілін көрсетіңіз:

б) дуоденді зондтау

в) өтті биохимиялық тексеру

41. Өттің УДТ тексеру қорытындысы: өт қабы қабырғасының қалындауы мен қатаюы; қосымша эхосигналдар. Өт қабы тұсында үлпектерінің мол болуы. Ең мүмкін болатын диагноз:

а) созылмалы холецистит

б) жедел холецистит

в) өт қапшығының гиперкинезиясы

г) өт қапшығының гипокинезиясы

д) Одди сфинктерінің дисфункциясы

42. Созылмалы холецистохолангит өршуінде бірінші кезекте тағайындалатын емдеу әдісін көрсетіңіз:

г) антибактериалды ем

д) өт айдағыш дәрілер

43.Өт қабының ең жиі кездесетін даму аномалиясы:

44. Бауыр қөлемінің үдемелі ұлғаюы, қақпа венасының гипертензиясы көрінісі, іштің ұлғаюы және ішек парезі төменде аталған аурулардың біреуіне басымдылықпен тән:

а) жедел холецистит

б) созылмалы холецистит

в) өт жолдарының атрезиясы

г) гипертониялық типті дискинезия

д) гипотониялық типті дискинезия

45. Өт-тас ауруы этиологиясының негізгі факторына жатпайтыны:

в) созылмалы гепатит

г) физикалық жүктеме

д) ауыз су құрамы

46.Созылмалы гастрит диагноз қоюда мәндісі:

а) асқазан рентгенографиясы

в) асқазанды зондтау

г) асқазанның компьютерлік томографиясы

д) ЭФГДС гистологиямен

47.Ойық жара ауруына тән негізгі диспепсиялық симптомды көрсетіңіз:

г) тағаммен кекіру

д) «шірік иісті» кекіру

48. Өт қышқылы түзілісінің төмендеуі, холестериннің өтте артуы, муцин гиперсекрециясы болуы төмендегі жағдайдың береуіне тән:

а) өт жолдары дамуы ақауы

б) өт қапшығы дамуы ақауы

в) билиарлы жол дисфункциясы

г) жедел холецистит

49. Холелитиаздың латентті және клиникалық сатыларына диагноз қоюды ең мәліметтті әдісі:

а) дистанционды және контактылы термография

б) өтті биохимиялық зерттеу

в) ультрадыбысты зерттеу

г) пероральды холецистография

д) көктамыр ішілік холецистография

50. Холестеринді тас емінде ең таңдаулы дәрі:

51. Созылмалы холецистит емінде қабынуға қарсы ем ретінде қолданылмайтын дәрі:

52. Созылмалы панкреатит дамуы себебіне жатпайтын жайт:

б) анатомиялық аномалия

53. Созылмалы панкреатит патогенезінің дәлелді және ең мәнді факторын көрсетіңіз:

б) микроциркуляция бұзылысы

в) тотықтыру стресі

г) литостатин түзілісінің кемістігі

д) гемостаз жүйесінің XII факторының белсенуі

54. Созылмалы панкреатиттің шығу тегі және ағымы бойынша жіктелуіне жатпайтыны:

55. Созылмалы панкреатиттің ауыру синдромының сипатына жатпайтыны:

б) еңкейгенде азаюы

в) ашқарында болатын

г) бел аймағына берілетін

д) тамақтанғаннан соң күшеюші

56. Рецидивті панкреатитте болатын басым симптом:

б) іш аймағындағы ауыру сезімі

г) қышқыл дәмнің келуі

д) нәжістің сұйылуы

57. Созылмалы панкреатитке тән диспепсиялық синдром:

а) шірік иісті кекіру

в) тәбеттің жоғарылауы

г) тәбеттің төмендеуі

д) нәжісінің өзгеруі

58. Созылмалы панкреатитте үнемі аурумен жүретін көріністеріне жатпайтыны:

б) қышқылды кекіру

д) сасық иісті нәжіс

59. Созылмалы панкреатитке тән симптомды атаңыз:

в) Харитонов, Лепине

г) Ортнер, Греков

60. Объективті: іштің пальпациясында созылмалы панкреатитте ең жиі анықталатын симптомына жатпайтыны:

г) Ортнер, Греков

61. Созылмалы панкреатиттің латенттік формасында келесі белгі анықталады:

а) ұйқы безінің пальпаторлы ауыру сезімі

г) ұйқы безі аймағындағы ауыру сезімі

д) нәжісі сасық, ботқа тәрізді

62. Созылмалы панкреатит өршуінің қай кезеңінде ұйқы безі ферментінің белсенділігін анықтау ең мәліметті болып табылады:

а) алғашқы 10 сағат

б) алғашқы 2 сағат

в) алғашқы 6 сағат

г) 12-24 сағаттан соң

д) 48-72 сағаттан соң

63. Созылмалы панкреатитке диагноз қоюдың «алтынды стандарт» зерттеу әдісіне жататыны:

а) дистанционды және контакты сұйық кристалды термография

б) компьютерлік томография

в) ультрадыбысты зерттеу

г) радионуклидті сканирлеу

д) эндоскопиялы ретроградты панкреатохолангиография

64. Созылмалы панкреатитте ұйқы безінің зақымдалуының эхографиялық белгілеріне жатпайтыны:

а) эхогенділігі гомогенді

б) фиброз, ошақтық әктену

в) контуры анық, өлшемі жасына сәйкес

г) ұйқы безі бөлігінің жергілікті ұлғаюы

д) ұйқы безінің диффузды ұлғаюы

65. Созылмалы панкреатит өршуінің алғашқы 2-3 күніне тиімді емдәм:

б) тамақтануды тоқтату

г) №5 емдәм, үгітілмеген нұсқа

д) №5 емдәм, үгітілген нұсқа

66.Ауыр панкреатитте ұйқы безінің қызметін басып тұру үшін мына дәріні тағайындаған дұрыс:

67. Созылмалы панкреатиттің өршу кезіндегі аурулық синдромды басу үшін ең тиімді дәрі:

68. Созылмалы панкреатитте ауыру сезімі сақталса, қандай дәрі тағайындау тиімді:

в) панкреатикалық ферменттер

г) Н2-гистамин блокаторлар ы

69. Созылмалы панкреатитте ферменттермен орынтолтыру емі келесі жағдайда жүргізілмейді:

а) күнделікті майдың 15 г-нан көп бөлінуі

б) науқастың дене массасы созылмалы төмендеуі

в) тұрақты полифекалия

г) копрограммада анықталатын стеаторея

70. Төмендегі аталған аурулардың қайсысы ішек моторикасының бұзылуымен шартталған:

б) созылмалы іш қату

в) созылмалы колит

71. Созылмалы колит диагнозын егер тән клиникалық симптоматика келесі зерттеулердің нәтижесімен үйлесіп жүрсе, қоюға болады:

72. Арнайы емес жаралы колиттің ең көрнекті клиникалық симптомы:

в) іштің ауыру сезімі

г) лоқсу мен құсу

д) дене салмағын жоғалту

73. Арнайы емес ойық жаралы колит диагнозын қою үшін ең ақпаратты зерттеу әдісі:

а) жалпы қан сынағы

б) биохимиялық қан сынағы

г) копрологиялық зерттеу

д) кіші жамбас ағзаларын УДТ

74. Арнайы емес ойық жаралы колитке тән клиникалық симптомдарға жатпайтыны:

а) дене салмағын жоғалту

в) үлкен дәреттің жиілеуі

г) нәжісте қан және шырыш

д) фонтанды құсу

75. Арнайы емес ойық жаралы колиттің ауыр формасында байқалмайтын симптом:

б) 10 және одан көп үлкен дәрет

в) дене қызуы қалыпты

г) нәжісте қан, шырыш, ірің

д) дене салмағын жоғалту

76. Арнайы емес жаралы колиттің жергілікті асқынуына жатады:

а) түйінді эритема

б) ішектен қан кету

77. Арнайы емес жаралы колиттің жергілікті асқынуына жатады:

а) токсикалық мегаколон

г) түйінді эритема

78. Арнайы емес жаралы колиттің жалпы асқынуларына жатады:

а) ішек перфорациясы

г) ішектен қан кету

д) токсикалық мегаколон

79. Арнайы емес жаралы колитпен ауыратын науқасты емдеудегі дәрі таңдамалы:

80. Арнайы емес жаралы колитте 2 апта бойы 5-АСК препаратының әсері болмауына байланысты тағайындалатыны:

81. Арнайы емес ойық жаралы колиттің дистальды формаларының жергілікті емінде клизма арқылы тағайындалатыны:

82. Арнайы емес жаралы колитте циклоспорин А-ны тағайындаудың көрсеткіш:

а) айқын гемоколит

б) гормонға тәуелділік

в) тотальды колит

г) белсенділіктің жоғарғы дәрежесі

д) жергілікті асқынулар

83. Тоқ ішектің микроб биомассасының дене массасына шаққандығы ара-қатынасы:

84. Төменде аталғандардың ішінен тоқ ішектегі ең көп болатын микроорганизмдер:

85. Тоқ ішек микрофлорасындағы бифидумбактериялардың қалыпты саны (КОЕ/г фекалий):

86. Дисбактериоз диагнозын қою үшін ең қолайлы зерттеу әдісі:

а) тоқ ішектің шырышты қабатының биоптаты

б) фекальды микрофлораның құрамы

в) тік ішек шырышты қабатының жағыны

г) ішектің шырышты қабатының жуындысы

д) аш ішектің шырыш қабатының биоптаты

87. Дисахаридті жетіспеушілік аталған барлық ферменттердің тапшылығынан дамиды, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

88. Мальабсорбция синдромының энтероцеллюлярлы типіне мына аурулар жатады, біреуінен басқасы:

б) лактазды жетіспеушілік

в) трегалазды жетіспеушілік

г) сахараза-изомальтаза жетіспеушілігі

д) экссудативті энтеропатия

89. Сахаридтердің қай түрін көтере алмауда зәрмен D–ксилоза экскрециясының төмендеуі тән:

90. Біріншілік глюкоза көтере алмауының негізінде жатқан фактор:

а) ұйқы безінің инкреторлық функциясының жетіспеушілігі

б) лактаза жетіспеушілігі

в) энтероцит мембранасы арқылы глюкоза тасымалдаушының айқын ақауы

г) инвертаза жетіспеушілігі

д) мальтаза жетіспеушілігі

91. Тұқым қуалайтын біріншілік фруктоза көтереалмаушылық негізінде жатқан ететін фактор:

а) ұйқы безінің инсулярлы жетіспеушілігі

б) энтероцит мембранасы арқылы фруктоза тасымалдаушының айқын ақауы

в) сахараза жетіспеушілігі

г) жеміс жидек пен шырынды шамадан тыс пайдалану

д) мальтаза жетіспеушілігі

92. Целиакиямен ауыратын науқастар қай дәнді дақылдарды жақсы қабылдайды:

93. Целиакияның негізгі ем әдісі:

а) иммуномодулдеуші терапия

б) орынбасушы фермент емі

в) электролитті баланс коррекциясы

г) аглиадинді диета

д) гормональді ем

94. Муковисцидозда кезіндегі мына келтірілген ем әдістерінің ішінде қолданылмайтыны:

а) орынбасушы фермент емі

б) муколитикалық ем

в) антибактериалды ем

г) постуралды дренаж және вибромассаж

д) гормональды ем

95. Экссудативті энтеропатияда емдәмде ненің ең көбеюі мәнді:

а) көмірсулар құрамы

б) майлар мөлшері

в) тағамдағы белок мөлшері

г) жалпы калораж

д) сұйықтық көлемі

96. Ішек тітіркенісі синдромы (ІТС) симптомокомплексіне кірсейтіні:

а) 3-айдан астам функционалды бұзылыстар

б) локальды іш ауыруы

в) дефекациядан кейін іш ауыруының азаюы

г) метеоризм, іш шұрылы

д) іш өтуі мен қатаюының бірінен соң бірі болуы

97. Басты клиникалық белгісіне байланысты ішек тітіркену синдромының келесі түрі айқындалады:

а) оң мықын жағында ауыру сезімі басым

в) локальды ауыру эпигастрийде басым

г) лоқсу мен құсу басым

д) субфебрилитет басым

98. Басты клиникалық белгісіне байланысты ішек тітіркену синдромының келесі түрі айқындалады:

а) іш ауыруы мен метеоризм басым

б) субфебрилитет басым

г) аэрофагия басым

д) лоқсу мен құсу басым

99. Ішек тітіркену синдромының этиологиясында аталған мәнді факторлар ішінен жатпайтыны:

б) нейрогенді бұзылыстар

в) тамақ талшықтарын мол қабылдау

г) көмірсулық тағамдану типі

д) тоқ ішек рецепторлары сезімталдығы жоғарылауы

100. Ішек тітіркену синдромы диагнозын дәлелдеу үшін қажет емесі:

б) Грегерсен реакциясы

101. Ішек тітіркену синдромымен байланысты іш қатуларда тамақтану рационына қосу ұсынылады:

а) тағамға талшықтар қолдану

б) жаңа піскен жеміс-жидектерді шектеу

г) майларды шектеу

д) тамаққа шынайы тазартылған тағамдарды қолдану

102. Ішек тітіркену синдромының диарея басым түрінде ұсынылатыны:

а) тағамда тамақ талшықтарын қолдану

б) тағамда майларды арттыру

в) увеличение потребления жидкоститағамда сұйықты көбейту

г) жаңа піскен жеміс пен көкөністерді шектеу

д) тамаққа шынайы тазартылған тағамдарды шектеу

103. Ішек тітіркену синдромының іш қатуы басым түрінде қажет емесі:

104. Ішек тітіркену синдромының іш өтуі басым түрінде қажет емесі:

105. Ішек тітіркену синдромының Римдік диагноздық шарттарына төмендегі аталған белгілер ішінен жатпайтыны:

а) нәжісте шырыш пен қан араласуы

б) іш өткен соң іш ауыруының азаюы

в) кеселдің 3 ай бойы не одан аса тынымсыз ағымы

г) нәжіс жиілігімен байланысы

д) іш қолайсыздығының 3 айдан аса созылуы

106. Ішек тітіркену синдромын көрсететін клиникалық симптомдар, БІРЕУІНЕН БАСҚАСЫ:

а) нәжіс жиілігінің бұзылысы

б) нәжіс жағдайының бұзылысы

в) тынымсыз диарея

г) нәжіс пассажы бұзылысы

д) іш кебуі не іш керілуі

107. Созылмалы іш қатуылардың қосымша шарттарына жатпайтыны:

а) дефекация кезінде күшену

б) нәжіс жұғысы не энкопрез эпизодтары

в) ауық-ауық нәжістің көп мөлшерде бөлінуі

г) ішек бойында қолға білінетін нәжіс массасы

д) физикалық даму бұзылыстары, дене массасын жоғалту

108. Созылмалы іш қатуы көріністерінің стандартты шарттарына жатпайтыны:

а) ішінің локальды ауыру сезімі

б) нәжіс қатаюы, түйірлі болуы

в) аптасына дефекация (іш өтуі) 2 не одан сирек

г) ішек босауының толық болмау сезімі

д) күшену дефекация мерзімінің ¼ алады

109. Ішек тітіркену синдромында арнайы емес белгілердің ішінен жатпайтыны:

д) салмақ жоғалту

110. «Ішек тітіркену синдромы диагнозын қоюға жүргізілетін тәсілдердің ішінен ең тиімдісі:

а) ішек рентгенографиясы

в) іш қуысы ағзаларын УДТ

г) дуоденді зондтау

111. Созылмалы іш қатуға әкелетін аталған факторларға жарамайтыны:

а) нерв және эндокринді реттелу бұзылыстары

б) дефекацияға шақыру сезімі тежелуі

в) алиментарлық фактор

г) ішек биоценозы

112. Созылмалы іш қатудың жалпы көрінісіне жайтпайтыны:

а) тері құрғақтығы

б) тері гипергидрозы

113. Іш қатуды емдік реттеудің бір шарты:

а) ішектік транзитті қалыптастыру

б) тағамда жаңа піскен жеміс-жидектерді шектеу

в) антибактериалды ем

г) физикалық жүктемені шектеу

д) тамаққа аса тазартылған тағамдарды қолдану

114. Балалар тәжірибесінде іш қатуды реттеуде қолданылмайтын дәрі:

115. Ұйқы безі дренажының бұзылысына себептеріне жатпайтыны:

а) Одди сфинктерінің спазмы

б) арнайы емес жаралы колит

в) өт шығару жолдарының дискинезиясы

г) алиментарлық факторлар

д) жалпы өт жолдарының ішіне аскаридалар енуі

116. Созылмалы панкреатиттің өршуінде барлық симптомдар байқалады, БІРЕУІНЕН БАСҚАСЫ:

117. Созылмалы панкреатиттің өршуін нақтылауға қанда келесілерді анықтау мүмкіндік береді:

б) калий және натрий

в) амилаза және липаза

г) мочевина және креатинин

д) кальций және фосфат

118. Жедел панкреатиттің ауыр формасында ферментативті токсемияны азайту үшін келесі дәріні қолданады:

119. Панкреатиттің созылмалы формасына ауысуына әкелетін факторға жатпайтыны:

а) генетикалық бейімділік

б) атопиялық диатез

в) дисметаболикалық бұзылыстар

г) ұйқы безінің ұзақ мерзімдіобструкциясы

д) эпидемиялық паротит

120. Созылмалы панкреатиттің жіктелуіне кірмейтіні:

в) тұрақты ауыру сезімімен

121. Созылмалы панкреатиттің өршуіне тән емес клиникалық белгілер:

а) іштің ұстамалы ауыру сезімі

б) қайтамалы құсу

в) жүрек айнуы, қышқыл дәм сезімі

г) мойнингамдық ритмді ауыру сезімі

д) сасық, майлы нәжіс

122. Ұйқы безінің экскреторлық жетіспеушілік синдромы жиі келесі копрологиялық көріністердің бірімен жүреді:

а) өт талшықтарының көбеюі

б) бейтарап май көбеюі

в) крахмал көбеюі

г) май қышқылы көбеюі

д) эритроциттердің анықталуы

123. Рецидивті созылмалы панкреатитке тән емес клиникалық симптомдар:

а) өршу және ремиссия кезеңінің кезектесуі

б) ауыру сезімі емдәм бұзумен байланысты

в) ауыру сезімі лоқсу, құсумен жүреді

г) Керте, Кач симптомдары оң «»

д) Кер, Ортнер симптомдары оң «»

124. Созылмалы панркеатит диагнозы келесі лабораториялық сынақтар көмегімен қойылады, біреуінен басқа:

а) қанда амилаза деңгейі жоғары

б) қанда липаза деңгейі жоғары

125. Созылмалы панркеатиттің өршуіндегі тағайындалатын емдәм:

126. Бейспецификалық жаралы колиттің ауыр формасында эндоскопияда анықталатыны:

а) дисталды колит

б) сол-жақты колит

г) тотальды колит

127. Бейспецификалық жаралы колитте биохимиялық қан сынағында анықталмайтыны:

д) сиал қышқылы жоғары

128. Бейспецификалық жаралы колитте эндоскопияда шырышты қабаттың өзгерісі анықталады, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

а) айқын гиперемия

б) қаптардың қалыңдауы және тегістелуі

в) жанаспалы қанаққыштық

г) беткейлі жара және эрозия

д) «тас төсеу» рельефі

129. Бейспецификалық жаралы колиттің емдәмі:

а) құрамында майы жоғары

в) құрамында белогы жоғары

130. Бейспецификалық жаралы колит емдәмінде келесі тағам алып тасталады:

д) жаңа піскен жидектер

131. Бейспецификалық жаралы колиттің инфекциялық асқынуының антибактериалды емінде қолданылмайтыны:

132. 14 жастағы қыз. Майлы тамақ жегеннен 4 сағаттан соң солжақ қабырға астында ұстамалы тәрізді ауыру сезімі, лоқсу, көп реттік құсу пайда болды. Құсу жеңілдік әкелмейді. Объективті қарау кезінде Мейо-Робсон нүктесінде кенеттен ауыру сезімі анықталады. Болжам диагнозын қойыңыз:

а) жедел аппендицит

б) жедел холецистит

в) жедел панкреатит

г) жедел гастрит

д) жедел холангит

133. Қыз 14 жаста. Майлы тағам қабылдағаннан 4 сағаттан кейін сол қабырға астында ұстамалы ауыру сезімі, лоқсу, қайталамалы құсу пайда болды. Құсу жеңілдік әкелмейді. Объективті тексеруде Мейо-Робсон нүктесінде ауыру сезімі анықталды.

Диагнозы дәлелдеу үшін қанның қандай биохимиялық тексеруі қажет:

в) жалпы белок, СРБ

134. Қыз 14 жаста. Майлы тағам қабылдағаннан 4 сағаттан кейін сол қабырға астында ұстамалы ауыру сезімі, лоқсу, қайталамалы құсу пайда болды. Құсу жеңілдік әкелмейді. Объективті тексеруде Мей-Робсон нүктесінде ауыру сезімі анықталды.

Науқас емінде қолданылмайтыны:

г) 10% альбумин ертіндісі

135.Ұл бала 2 жас 5 айлық. 1 апта бойы ауырып жүр, ішінде ауыру сезімі пайда болды, нәжісі күніне 3 рет. Соңғы екі күнде іштегі ауыру сезімі күшейді, әсіресе дефекация алдында ұстама тәрізді. Температурасы қалыпты.

Төменде келтірілгендерден мүмкін диагнозды көрсетіңіз:

а) жедел ішек инфециясы

б) арнайы емес жаралы колит

в) тік ішектің полипі

136. Ұл бала 2 жас 5 айлық. 1 апта бойы ауырып жүр, ішінде ауыру сезімі пайда болды, нәжісі күніне 3 рет. Соңғы екі күнде іштегі ауыру сезімі күшейді, әсіресе дефекация алдында ұстама тәрізді 4-ке дейін жиілеуі, ботқа тәрізді қан түйіршіктерімен. Температурасы қалыпты.

Осы аурудың базистік емінде қолданылатын дәріні көрсетіңіз:

137. Бала 14 жаста. Ауырғанына 3 жыл. Майлы тағамнан соң ішінде ауыру сезімі, лоқсу, құсу болады. Кезекті, көп мөлшерде майлы тағам қабылдағаннан соң орамалы ауыру сезімі, құсу, қан аралас іші өтті. Объективті: ішті пальпациялағанда пилородуоденальды аймақта ауыру сезімі. Кач, Мейо-Робсон симптомдары оң (). Нәжісі майлы, ботқа тәрізді. ЖҚА: нейтрофильді лейкоцитоз, СОЭ жоғары. Қан биохимиясында – амилаза белсенділігі жоғары.

а) өршу фазасындағы ойық жара ауруы

б) ӨЖЖД (ДЖВП), гипертоникалық типі

в) созылмалы холецистит, өршуі

г) созылмалы панкреатит, өршуі

д) созылмалы гастродуоденит, өршуі

138. Бала 13 жаста. Болжам диагноз: арнайы емес жаралы колит. Диагнозды нақтылау үшін сенімді тексеру тәсілі:

а) құрсақ қуысы ағзаларын УДТ

д) құрсақ қуысы ағзаларының рентгенографиясы

139. Қыз 11 жаста. Тексеруден соң жедел панкреатит диагнозы қойылды. Шешуші диагноз қоюға төмендегі зерттеулердің қайсысы көмектеседі?

а) дуоденальді зондылау

г) ұйқы безі ферменттерінің деңгейі

д) құрсақ қуысы ағзаларының рентгенографиясы

140. Ұл бала, 14 жаста. Шағымы іштегі ауыру сезіміне, нәжісі қан аралас. Ирригографияда арнайы емес жаралы колиттің ерте эндоскопиялық симптомы табылған. Бұл қандай белгі?

а) ішек қабырғасының қалыңдауы

б) шырыштың қаңталауы, дәнділігі

в) жалпы полипоз

г) шырышты қабаттағы жаралар мен эрозиялар

д) гаустралар болмауы

141. Жедел холециститке тән симптомдар кешенін көрсетіңіз:

а) іштегі ауыру сезімі, сұйық нәжіс, метеоризм

б) оң қабырға доғасы астындағы ауыру сезімі, лоқсу, құсу

в) эпигастрий аймағындағы ауыру сезімі, лоқсу, қыжыл

г) орама тәрізді ауыру сезімі, қайталамалы құсу

д) гипогастрий аймағындағы ауыру сезімі, тенезмдер, сұйық нәжіс

142. Жедел холециститтің негізгі клиникалық симптомдарына жатайтыны:

б) фебрильді дене қызуы

в) ұстама тәрізді ауыру сезімі

г) үлкен дәреті жиі

д) оң жақ қабырға доғасы астындағы ауыру сезімі

143. Арнайы емес жаралы колитті ең алдымен келесі аурулардан ажыратады, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

б) жедел дизентерия

в) ішек амебиазы

д) ішек инвагинациясы

144. Крон ауруына келесі эндоскопиялық көрініс тән:

а) шырыш қабатының дәнділігі

б) патологиялық және қалыпты аймақтардың кезектесуі

в) қантамыр суретінің жоғалуы

г) жанаспалы қанаққыштық

д) терең емес жаралар және эрозиялар

145. Крон ауыруына тән эндоскопия көрінісі:

а) терең афтозды жаралар

б) шырышты ісінуі және гиперемиясы

в) қантамыр көрінісінің жоғалуы

г) жанаспалы қанаққыштық

д) жалған полипоз

146. Арнайы емес жаралы колиттегі диарея емінде қолданылмайтын дәрі:

г) емен қабығы қайнағы

д) гранат қабығы қайнағы

147. Жаралы емес диспепсия еміндегі дәрі тобын таңдаңыз:

г) протондық помпа ингибиторлары

д) гистаминнің Н2-рецептор блокаторлары

148. Созылмалы гастрит диагнозын нақтылау үшін міндетті түрде жүргізеді:

в) асқазан шырышты қабатының гистологиясы

д) тыныстық тест

149. Маастрих келісіміне сай геликобактериялы гастриттің этиологиялық емінде үштік ем бағдарламасына кіретін дәрілер қосындысын атаңыз:

а) гентамицин, алмагель, мотилиум

б) амоксицилин, омепразол, метронидазол

в) кларитромицин, пилорид, мотилиум

г) де-нол, ранитидин, пенициллин

д) рабепразол, висмут-цитрат, трихопол

150. НР емінің тиімді нобайында қолданылмайтын дәрілер қосындысына жатпайтыны:

а) пантопразол, амоксициллин, кларитромицин

б) омепразол, амоксициллин, метронидазол

в) пантопразол, кларитромицин, метронидазол

г) азитромицин, амоксициллин, рабепразол

д) церукал, висмут-цитрат, рабепразол

151. Ойық жара ауруының дамуына алып келетін фаторларға жатпайтыны:

а) қышқылды-пепсинді фактор

б) гастродуоденальды дисмоторика

в) шырышты-бикарбонатты тосқауыл

г) тұқым қуалаушылық

д) хеликобактер пилори

152. Ойық жара ауруының асқынуына әкелмейтіні:

д) асқазанның кіреберісі стенозы

153. Маастрих келісімі бойынша эрадикациялық үшкомпонентті ем хеликобактер пилоримен ассоцияланған мына ауруларда тағайындалады:

а) арнайы емес ойық жаралы колит

б) ойық жара ауруы

д) созылмалы панкреатит

154. Маастрих келісімі бойынша эрадикациялық үшкомпонентті ем хеликобактер пилоримен ассоцияланған мына аурулар тағайындалады:

а) созылмалы гастрит

б) ойық жара ауруы

в) созылмалы панкреатит

д) гастро-эзофагальды рефлюкс

155. Клиникалық симптомдар кешені: жүрек айнуы, кекіру, құсу, эпигастрий аймағындағы тұрақты ауыру сезімі тән ауруды атаңыз:

а) гастро-эзофагальды рефлюкс

б) ойық жара ауруы

в) созылмалы панкреатит

г) жедел холецистит

д) созылмалы гастрит

156. Клиникалық симптомдар кешені: жүрек айнуы, кекіру, құсу, эпигастрий аймағындағы тұрақты ауыру сезімі тән ауруды атаңыз:

а) жедел холецистит

б) созылмалы гастрит

в) жедел панкреатит

г) ойық жара ауруы

д) жедел холецистит

157. Ұл бала, 12 жаста. Шағымы: жиі түндегі ұстамалы, шаншымалы, ауыру сезімі. Ауыру сезімі мына тип бойынша: ашқарынға ауру сезімі – тамақ қабылдағаннан кейін жеңілдену. Ауру сезімі арқаға, бел аймағына беріледі. Мендель симптомы оң (). Мүмкін диагнозды табыңыз:

а) созылмалы холецистит, өршуі

б) жедел холецистит

в) ойық жара ауруы, өршуі

г) жедел панреатит

д) созылмалы гастродуоденит, өршуі

158. Қыз бала, 12 жаста. Шағымы түнде оң жақ жауырынға берілетін оң жақ қабырға доғасы астындағы ауыру сезімі, тәбетінің жоғарылауы. Соңғы айда азып кетті. Объективті қарағанда пилородуоденальды аймақтағы күшті ауыру сезімі. Мендель симптомы оң (). Алдыңғы құрсақ бұлшық-еттерінің шамалы қатаюы.

Мүмкін диагнозды табыңыз:

а) созылмалы гастрит

б) созылмалы холецистит, өршуі

в) жедел холецистит

г) жедел панкреатит

д) он екі елі ішектің ойық жара ауруы

159. Төмендегі дәрілердің антихеликобактерлік әсері жағы:

160. 12-елі ішектің пиязшығы тұсында эндоскопияда анықталғаны: шырыш қабаты ісінген, гиперемиялы, түбі жалпақ эрозия, ақ сұр жабындымен қапталған. Дуодениттің морфологиялық көрінісіне аталған сипат тән:

161. Асқазанның секреторлық қызметін анықтауда ең сенімді әдісі:

б) асқазан рН-метриясы

г) уреаздық тест

162. Ұл бала, 13 жас. Полиартритке байланысты 2 ай бойы индометацин қабылдаған. Аяқ астынан эпигастрий аймағы ауырады, әлсіздік, бірнеше рет қошқыл түсті құсу пайда болды. Қарап тексергенде терісі бозғыл. Пульс 120/мин., АҚҚ 90/70 с.б. Іші пальпацияда жұмсақ, бұлшық ет кернелуі жоқ.

а) жедел эрозивті гастрит

б) оң екі елі ішектің ойық жарасы

в) тағамдық токсикоинфекция

г) жедел холецистит

д) жедел панкреатит

163.Асқазан-ішек жолынан қан кетуге диагноз қоюда ең ақпаратты әдіс:

а) АІЖ бариймен рентгеноскопиясы

б) құрсақ қуысының шолу рентгенографиясы

в) құрсақ қуысы ағзаларын УДТ

д) нәжісті жасырын қанға тексеру

164. Геликобактер пилори анықтаудың инвазивті емес әдісіне жататыны:

165. Ойық жара ауруында қан кетудің клиникалық белгілеріне жатпайтын симптом:

б) шырышты, қанды нәжіс

в) «кофе түстес» құсу

г) қара түсті үлкен дәрет

д) эпигастрий аймағындағы ауыру сезімі

166. Мальабсорбция синдромымен жүретін ауруларға жатпайтыны:

в) экссудативті энтеропатия

г) лактаза жетіспеушілігі

167. 2 ж қыз балаға Целиакия диагнозы қойылады. Балаға тағайындалатын емдәм:

б) картоп пен капуста

д) глюкозаны шектеу

168. Целиакияға диагноз қоюдың «алтын стандарты»:

а) іш қуысы ағзаларын ультрадыбыстық зерттеу

б) интерлейкин-1 анықтау

в) аш ішек шырышты қабатынан биопсия

г) биохимиялық қан сынағы

д) Грегерсен реакциясы

169. Фекалиймен нәруыздың көптеп шығуы тән ауру:

б) арнайы емес жаралы колит

г) экссудативті энтеропатия

170. Қыз бала, 4-айлық. Ана сүтін емуде. Физикалық дамуда артта қалған. 2-айлығынан бастап рационына жеміс шырынын енгізгеннен кейін балада нәжісінің жиілеуі, құсу, метеоризм байқалды.

Ең мүмкін болатын диагноз:

а) біріншілік дисахаридаза жетіспеушілігі

б) муковисцидоз, ішектік түрі

г) біріншілік экссудативті энтеропатия

д) лактаза жетіспеушілігі

171. Экссудативті энтеропатияда келесі нәжістің сипаты тән:

а) сұйық, сасық иісті, майлы

б) жиі, сұйық, иіссіз

в) жиі, көпіршікті, қышқыл иіспен

г) «ботқа тәрізді», сасық иісті, көп мөлшерде

д) сұйық, шырыш пен қан аралас

172. Май қышқылдары есебінен стеатореямен көрінетін ауру?

а) арнайы емес жаралы колит

б) Швахман синдромы

д) туа пайда болған қысқа ішек

173. Целиакияда аш ішек қабатының биопсиясынан күтетін нәтиже қіз?

а) шырышты қабат атрофиясы

б) шырышты қабат дәнділігі

в) шырышты қабат гиперплазиясы

г) жаралар, беткейлі эрозиялар

д) «тас төсеу» симптомы

174. Целиакияны келесі аурулармен ажырату керек, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

б) лактаза жетіспеушілігі

в) экссудативті энтеропатия

д) Швахман синдромы

175. Бала, 5 күндік. Ана сүтін емізгеннен бастап, балада: сұйық, сулы, қышқыл, көпіршікті нәжіс; метеоризм, іштегі ауыру сезімі п.б. Болжам диагноз:

а) глютенді энтеропатия

б) лактаза жетіспеушілігі

в) экссудативті энтеропатия

д) Швахман синдромы

176. Муковисцидоз дамуының негізінде жатқан факторлар келеді, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

а) аутосомды-рецессивті тұқым қуалау

б) бездердің экзокринді функциясының бұзылысы

в) трансмембранды өткізгіштігінің ген-реттеушісінің өткізгіштігі мутациясы

г) тіндердегі калий және кальций тасымалының бұзылысы

д) тіндердегі натрий және хлор тасымалының бұзылысы

177. Муковисцидоз диагнозын қою «алтын стандарты» болып табылатын әдіс:

а) терлік сынама

б) рентгенқабықты сынама

в) тырнақта натрий деңгейін анықтау

г) генетикалық тест

д) нәжісте альбумин анықтау

178. Муковисцидозды келесі аурулармен ажырату керек, БІРЕУІНЕН БАСҚА:

а) глютенді энтеропатия

б) экссудативті энтеропатия

г) Швахман синдромы

д) дисахаридаза жетіспеушілігі

Дата добавления: 2020-02-22 ; просмотров: 24 | Нарушение авторских прав

ТХ – це шо .

Опции темы
Поиск по теме
Отображение
  • Линейный вид
  • Комбинированный вид
  • Древовидный вид

Пролог (вступление, не путать с «проктолог»).

Грузинский анекдот (старый, пошловатый, до 18 лет – не читать) .
Приходит Гога и Нана к гинекологу .
Гога – Вай, ДАРАГОЙ, 20 лет живем, а ДЫТЭЙ НЭТУ .
Доктор – Ничего, ничего, уважаемый, разберемся . Наночка, деточка моя, покажите мне Ваше влагалище .
Нана, широко открывая рот – А-а-а.

Казалось бы, какое отношение имеет старый анекдот к важнейшей компоненте е-курения. Отвечаю . По информации с различных форумов у меня сложилось стойкое убеждение , что основная масса е-курильщиков абсолютно не понимает , что такое ТХ. Хуже, что на многих форумах е-курцы с бородой (со стажем), которых по непонятным причинам называют «гуру», так же не имеют понятия , что такое ТХ, и разрабатывают целые научные теории о том «Как получить ТХ на безникотиновых ЖИЖАХ», «Как усилить ТХ подкручиванием …», «Как поиметь супер ТХ подмазыванием …» , ну, и тому подобное .
Пытаться объяснить элементарные вещи этим гуру – это все равно, что ссс…, пардон, ПЛЮВАТЬ против ветра . Ага, обмочат с ног до головы и не задумаются .
Без попытки кому-либо что-то доказать и устроить бесконечную дискуссию просто «мысли вслух» (СОРИ, со мной такое случается, но все реже и реже ):

На начальных этапах е-курения не ввели четкого разграничения ТХ и похожих на ТХ ощущений . Это не есть ГУД, т.к. существуют разные и по природе , и по вредности вещи . Тот, кто это не понимает , не беда, он же накуривается практически нулевкой с мощным «ТХ» пятью-семью тягами. Даже скупую слезу стирает с мужественного лица: «А Вы ШО хотели, «ТХ» , аж с ног сносит !» . Причем , если такое говорит гуру, почему бы не подкрутить+подмазать как у него и не протащиться от «ТХ».
Попробую как-то определить понятия по личному разумению этого вопроса .

1.ТХ , TH, тротхит – от анг. throat hit – «удар по горлу» – по-научному «спазм горла» , по-КУРЦОВОМУ «спазм гортани, вызываемый раздражением никотином при курении» .
–ТХ вызывается только никотином и ничем другим .
Попытки получения ТХ температурой испарения ЖИЖИ методами регулирования подачи ЖИЖИ на спираль – ЭТО НЕ ТРОТХИТ и тротхитом никогда не станет.
–ТХ это именно спазм , а не горлодер . Чем крепче (по никотину) ЖИЖА, тем мощнее ТХ. Жжение в ротовой полости – ЭТО НЕ ТРОТХИТ и тротхитом никогда не станет.
-Описать словами, какие ощущения вызывает ТХ – сложно и долго, а вот попробовать самому покурить чистый PG, а затем основу PG крепостью 36 – 38 мг. – это проще, быстрее и объективнее. Единственное «НО», если на Вашем испарителе имеется «ТХ» на чистом PG, поменяйте его на другой, где такой эффект не наблюдается .

2.ГХ – Гарри Хит . Огромное количество е-курцов путают ТХ и недо- или пере-Гарри. Процесс, который получается в результате регулирования подачи ЖИЖИ на спираль я бы назвал Гарри Хит или ГХ. Именно его в основном имеют на слабых ЖИЖАХ . Именно ГХ является вещью небезопасной . К сожалению, на сегодня научные исследования процесса сгорания и испарения ЖИЖИ при е-курении с учетом материалов не проводились. Реально понятия о том , какие химические процессы происходят , какие химические соединения при этом образуются – НЕ ИМЕЕТСЯ. Для тех, кто не В КУРСАХ, сообщаю, что сгорание абсолютно безобидных глицерина и пропиленгликоля сопровождаются выделением сильнодействующих ядов. Да, для образования таких веществ нужны определенные условия ! Но никто не знает возможно ли что-то подобное при е-курении . Я специально зарегистрировался на 2-х химических + 1 академическом (студенты и ученые) форумах. Задавал вопрос «Возможно ли образование вредных веществ при е-курении смеси глицерина и пропиленгликоля ?» Категоричного ответа «Нет, образование вредных веществ НЕ ВОЗМОЖНО !» я не получил. И это факт . Один умный человек (наверное не ПРАХФЕССОР, а профессор) написал: «Видите ли , организм Homo sapiens (Человека разумного) умная штука, которая имеет мощную сигнальную систему. Если в Ваш организм попадает гадость, Вы поймете это сразу по сигналам, которые будут не из приятных !»
Я не думаю, что ощущения , которые возникают при Гарри , кто-нибудь воспринимал с удовольствием и как приятные. Нет Гарри – это удушье, резь, иногда слезы (мужские скупые). Один форумчанин сравнивал Гарри со слезоточивым газом, другой писал , что при Гарри получается ИМЕННО ядовитый дым . Поэтому лично я очень не доверяю и избегаю малейших проявлений Гарри в любом виде; поэтому лично я ГХ (Гарри Хит) и не приветствую, и не использую; поэтому лично я не стремлюсь иметь ТХ там где его не может быть даже теоретически.
Есть ЫШО один нюансик, если не курить крепкие ТХ-ЖИЖИ и не пользоваться нормальными испарителями, действительно можно спутать ТХ и ГХ . Где-то они похожи . А вот , если представление о настоящем ТХ имеются , тогда и отличия понятны , посмею процитировать Шпувеля (правда это о другом, но очень красиво ). На вопрос «Как отличаются?» Шпувель дал гениальный ответ : «. Ну как тебе сказать. Вот наверно как восход солнца от подсолнечного масла. А во всем остальном, да, похоже. «

3.ПХ – Перец Хит. Есть еще один моментик, который некоторыми форумчанами отождествляется с ТХ – это жжение во рту или горлодер . Я бы назвал это ПХ – Перец Хит . Многие производители ЖИЖИ и АРОМ изначально закладывают такой эффект в продукцию с помощью специальных ингредиентов (иногда применяется перец . ). Некоторым ПХ нравится, некоторые именно это и считают ТХ .

Эпилог.
Таким образом , при е-курении возникают ТХ, ГХ и ПХ , но ТХ – он и в Африке ТХ, и имеет место быть только при наличии никотина !

Екілік опциялар брокерлерінің рейтингі 2020:

ПИ СИ=ЗЫ.
Да уж, как-то много БУКОФ получилось, СОРИ, просто прочитал великую поэзию :
Хочу ли я . Могу ли я .
Гавно ли я . А…магнолия .
Вот и поперло меня слегка .

Екілік опциялар брокерлерінің рейтингі 2020:
0
Related articles
Invest Online 0
WcciPaterns Sep – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
WPRSI signal V.2(SoundAlarm) – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
Zero Loss Formula is a SCAM!! Unbiased Review!
Invest Online 0
ZZ YZ MDAC ELDER 1-1000 – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
Wedge Pattern Binary Options Indicator – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
WPRslow – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
ZeroLag MACD – Екілік Options көрсеткіштері
Invest Online 0
Авангард Кері Қайтарып Алу
Ақшаны қайда салу керек?
Пікір үстеу

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!:

© 2021 Ақшаны қайда салу керек?
Читайте также:
  1. Айлық балада секреторлы диарея. Аздап сусыздану бар. БАБЖ бағдарламасы бойынша қанша уақыттан кейін қайта қарау керек?
  2. Аллергиялық әсерленістердің III түрі бойынша, басымырақ дамитын
  3. Анатомия модульі бойынша тест сұрақтары
  4. Білімгерлерге берілетін СӨЖ тапсырмалары.
  5. Бірінші семестрлік жұмыстарды жазу бойынша әдістемелік нұсқаулар
  6. Гераклдың он екінші ерлігі бойынша әлем жаралуы туралы өз ойыңыз.
  7. Дәлелді медицина» пәні бойынша қорытынды білімді және дағдыны бағалауға арналған бақылау сұрақтары
  8. Емтихан тесттік сұрақтар – блок «Фтизиатрия» жауаптарымен
  9. Емтихан тесттік сұрақтар – блок «Эндокринология» жауаптарымен